Wprowadzenie

Rotawirusy występują powszechnie na całym świecie, a o ich zakaźności świadczą dane epidemiologiczne, które wskazują, że blisko 95% dzieci ulega zakażeniu przed ukończeniem 5 roku życia.¹ Rotawirusy przenoszone są drogą pokarmową i wydalane w stolcu. Zakażenie następuje przez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą, zanieczyszczonymi przedmiotami i powierzchniami, na których wirusy mogą przetrwać od kilku do kilkunastu godzin. Możliwe jest także ich rozprzestrzenianie się drogą kropelkową.^2,3 W Europie najwięcej zachorowań i hospitalizacji z powodu biegunki rotawirusowej notuje się w okresie od późnej jesieni do wiosny (listopad-maj).

Infekcje rotawirusowe mogą mieć bardzo ciężki przebieg, zwłaszcza u niemowląt poniżej 6 miesiąca życia, wcześniaków czy dzieci cierpiących na choroby przewlekłe.⁴

W Polsce w 2013 roku zarejestrowano 21 420 zachorowań, ale jeśli uwzględni się, że 91% zachorowań zgłosiły szpitale, to całkowita liczba zachorowań jest z pewnością znacznie zaniżona.⁵ Na podstawie danych z innych krajów europejskich szacuje się, że w Polsce z powodu biegunki rotawirusowej rocznie około 52 000 dzieci korzysta z pomocy doraźnej, a około 207 000 jest leczonych przez lekarzy rodzinnych.^1,6

Powszechność zakażeń rotawirusami, łatwość szerzenia się w placówkach ochrony zdrowia, duży udział wśród przyczyn hospitalizacji małych dzieci, a także niekiedy ciężki przebieg przemawiają za jak najszerszym wykorzystaniem szczepienia przeciw rotawirusom w populacji niemowląt.

Szczepienia przeciwko rotawirusom

W Polsce dostępne są dwie szczepionki przeciwko rotawirusom do podawania doustnego w postaci płynnej:

• szczepionka zawierająca szczep ludzkiego rotawirusa RIX4414, który uzyskano w wyniku atenuacji przez wielokrotne pasażowanie w hodowli komórkowej in vitro wirusa wyizolowanego od chorego.⁷
• szczepionka zawierająca reasortanty ludzko-bydlęce rotawirusa – zmodyfikowane szczepy rotawirusa cieląt – w których jedno z białek zewnętrznej warstwy kapsydu zastąpiono odpowiednim białkiem rotawirusa ludzkiego.⁷

Cykl szczepień szczepionką zawierającą szczep ludzkiego rotawirusa RIX4414 składa się z dwóch dawek. Pierwszą dawkę można podać po ukończeniu przez dziecko 6 tygodnia życia. Odstęp między dawkami powinien wynosić przynajmniej 4 tygodnie. Dwudawkowy cykl szczepienia musi zostać ukończony przed upływem 24 tygodnia życia dziecka, ale najlepiej, aby został ukończony przed 16 tygodniem życia.

Szczepionkę można podawać według tego schematu także wcześniakom, urodzonym nie wcześniej niż po 27 tygodniu ciąży.