Nie ma danych naukowych wskazujących, że unikanie lub opóźnianie wprowadzania potencjalnie uczulających pokarmów (w krajach rozwiniętych należą do nich: mleko krowie, jaja, orzeszki ziemne, inne orzechy, ryby i owoce morza) zmniejsza częstość alergii zarówno u niemowląt z grupy ryzyka wystąpienia alergii, jak i nieobciążonych. Warto jednak pokarmy te wprowadzać po raz pierwszy w domu, a nie w żłobku ani restauracji.21

Działania profilaktyczne w celu zapobiegania pierwotnej alergii na białko mleka krowiego zaleca się w grupie dzieci z rodzin obciążonych dużym ryzykiem rozwoju tej jednostki chorobowej. U niemowląt, u których wyłączne karmienie naturalne jest niemożliwe, zaleca się podawanie preparatów mlekozastępczych o znacznym lub nieznacznym stopniu hydrolizy białka mleka krowiego jako środków zmniejszających ryzyko wystąpienia chorób alergicznych (głównie AZS).

Rokowanie

Należy pamiętać, że alergia pokarmowa może wpływać niekorzystnie na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka. Przewlekłość choroby, nawrotowy charakter oraz konieczność stosowania diety eliminacyjnej obniżają jakość życia chorego i jego rodziny. Koszty ekonomiczne generowane przez alergię pokarmową wpływają niekorzystnie zarówno na budżet rodziny chorego, jak i na ogólne zasoby finansowe przeznaczone na ochronę zdrowia (POZ, opieka specjalistyczna).1

Rokowanie w tej jednostce chorobowej jest korzystne. Około 80% dzieci z alergią pokarmową rozpoznaną w okresie niemowlęcym nabywa tolerancję (wyrasta z choroby) do około 4-5 roku życia. U dzieci z alergią pokarmową IgE-niezależną proces ten przebiega szybciej i dotyczy większego odsetka leczonych niż wśród dzieci z alergią pokarmową IgE-zależną.1

Food allergy – state of the art

Abstract

Food allergy (FA) affects about 6-8% of infants and 3-4% of teenagers, and its prevalence appears to be on the increase. The symptoms of this disease are nonspecific and can range from mild to severe and, in rare cases, can lead to anaphylaxis, a severe and potentially life-threatening allergic reaction. The most reliable diagnostic test for FA is an oral food challenge. The essence of treatment is temporary removal of the harmful food from the patient’s diet. The only evidence based recommendations have been presented by ESPGHAN for cow’s milk protein allergy (CMPA). According to the current guidelines in breast-fed infants, the mother should start a strict CMP-free diet. Non-breast-fed infants with confirmed CMPA should receive an extensively hydrolyzed protein-based formula as a first line of therapy; amino acid-based formulas are reserved for certain situations. A soy protein formula is an option only beyond 6 months of age. Nutritional counseling and regular monitoring of growth are mandatory in all age groups with diagnosed FA requiring an elimination diet. Patients should be reevaluated every 6 to 12 months to assess whether they have developed tolerance, which is achieved in about 80% of cases. To prevent FA, exclusive breast feeding for 6 months is recommended. Non-breast-fed infants with a hereditary risk of allergy should receive partially or extensively hydrolyzed protein formulas to prevent allergy, mainly atopic dermatitis. This paper summarizes current recommendations on the diagnosis, treatment and prevention of food allergies in children.

Piśmiennictwo

1. Kaczmarski M, Wasilewska J, Jarocka-Cyrta E i wsp. Polskie stanowisko w sprawie alergii pokarmowej u dzieci i młodzieży. Post Derm Alergol 2011;28(suppl. 2):S75-S115.

2. Boyce JA, Assa’ad A, Burks AW, et al. Guidelines for diagnosis and management of food allergy in the United States: Report of the NIAID – Sponsored Expert Panel. J Allergy Clin Immunol 2010;126:S1-58.

3. Nwaru BI, Hickstein L, Panesar SS, et al. EAACI Food Allergy and Anaphylaxis Guidelines Group. Prevalence of common food allergies in Europe: a systematic review and meta-analysis. Allergy 2014;69(8):992-1007.

4. Koletzko S, Niggemann B, Arato A, et al. European Society of Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. Diagnostic approach and management of cow’s-milk protein allergy in infants and children: ESPGHAN GI Committee practical guidelines. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2012;55(2):221-9.

5. Keil T, McBride D, Grimshaw K, et al. The multinational birth cohort of EuroPrevall: background, aims and methods. Allergy 2010;65:482-90.

6. Morita H, Nomura I, Matsuda A, et al. Gastrointestinal food allergy in infants. Allergol Int 2013;62(3):297-307. doi: 10.2332/allergolint.13-RA-0542.

7. Markowitz JE, Liacouras CA. Eosinophilic esophagitis. Gastroenterol Clin North Am 2003;32:949-66.

8. Jańczyk W. Eozynofilowe zapalenie przełyku – nowe wytyczne diagnostyki i leczenia. Standardy Medyczne Pediatria 2008;5:285-92.

9. Sicherer SH, Leung DYM. Advances in allergic skin disease, anaphylaxis, and hypersensitivity reactions to foods, drugs, and insects in 2014. J Allergy Clin Immunol 2015;135:357-67.

10. Cudowska B, Nowak-Węgrzyn B, Jarocka-Cyrta E i wsp. Anafilaksja u niemowląt i małych dzieci – zasady postępowania. Stanowisko Grupy Roboczej Sekcji Alergii Pokarmowej Polskiego Towarzystwa Gastroenetrologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻDz). Standardy Medyczne Pediatria 2015;12(4): 518-24.

11. Worm M, Moneret-Vautrin A, Scherer K, et al. First European data from the network of severe allergic reactions (NORA). Allergy 2014;69:1397-404.

12. Vandenplas Y, Brueton M, Dupont CH, et al. Guidelines for diagnosis and management of cow’s milk protein allergy in infants. Arch Dis Child 2007;92: 902-8.

13. Sampson HA. Update on food allergy. J Allergy Clin Immunol 2004;113:803-5.

14. Fiocchi A, Brozek J, Schunemenn H, et al. World Allergy Organization (WAO). Diagnosis and Rationale for Action against Cow’s Milk Allergy (DRACMA) Guidelines. Pediatr Allergy Immunol 2010;21(Suppl 21):1-125.

15. Jarocka-Cyrta E, Nowak-Węgrzyn A, Ruszczyński M i wsp. Doustne próby prowokacji w diagnostyce alergii na białko mleka krowiego. Stanowisko Grupy Roboczej Sekcji Alergii Pokarmowej Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻDz). Standardy Medyczne Pediatria 2015;12(4):501-16.

16. Sampson HA, Gerth van Wijk R, Bindslev-Jensen C, et al. Standardizing double-blind, placebo-controlled oral food challenges: American Academy of Allergy, Asthma & Immunology-European Academy of Allergy and Clinical Immunology PRACTALL consensus report. J Allergy Clin Immunol 2012 Dec;130(6):1260-74.

17. Nowak-Węgrzyn A, Katz Y, Mehr SS, et al. Non-IgE-mediated gastrointestinal food allergy. J Allergy Clin Immunol 2015;135(5):1114-24.

18. Miałczyńska T. Leczenie dietetyczne dzieci z alergią na białko mleka krowiego. Standardy Medyczne Pediatria 2013;10:662-75.

19. Rybak A. Alergia na białko mleka krowiego w praktyce – zalecenia Komitetu Żywienia ESPGHAN. Standardy Medyczne Pediatria 2013;10:577-82.

20. Szajewska H. Jak zapobiegać alergii na pokarmy w 2014 roku? Standardy Medyczne Pediatria 2014;11:225-30.

21. Fleischer DM, Spergel JM, Assa’ad AH, et al. Primary prevention of allergic disease through nutritional interventions. J Allergy Clin Immunol Pract 2013;(1):29-36.

Do góry