Nowości w praktyce

Najnowsze wytyczne AAP dotyczące kontroli grypy i jej zapobiegania w sezonie 2016-2017

dr hab. n. med. Ernest Kuchar
lek. Andrzej Załęski

Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Ernest Kuchar, Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym WUM, ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa; e-mail: ernest.kuchar@gmail.com

W październiku 2016 roku w czasopiśmie „Pediatrics” ukazały się nowe wytyczne American Academy of Pediatrics (AAP) dotyczące zapobiegania i leczenia grypy w sezonie 2016-2017.

Jak powszechnie wiadomo, sezony grypowe różnią się między sobą znacznie w zależności od wirusów dominujących w danym sezonie i dopasowania składu szczepionki. Ubiegły sezon 2015-2016 należał do względnie łagodnych. Wśród zachorowań na całym świecie dominował wirus grypy A (H1N1)pdm09, który wywołał ostatnią pandemię grypy i został uwzględniony w szczepionce. W okresie jesienno-zimowym odnotowywano także zwiększenie liczby zachorowań wywołanych przez wirus grypy A (H3N2), a wiosną przez wirusy grypy B – dominowały wirusy linii Yamagata również uwzględnionej w szczepionce jako szczep B/Phuket/3073/2013. Skład szczepionki został zatem dobrze dobrany.

W obecnym sezonie grypowym AAP podtrzymała zalecenie corocznych szczepień przeciwko grypie sezonowej wszystkich osób powyżej 6 miesiąca życia jako najlepszej formy profilaktyki. Rekomendację tę potwierdzają wyniki najnowszych badań dotyczących skuteczności szczepień – zaszczepienie przeciwko grypie zmniejsza potrzebę wizyt lekarskich o 50-75%, zaszczepienie ciężarnej zmniejsza ryzyko zachorowania na grypę u noworodka o 70%, a ryzyko hospitalizacji z jej powodu aż o 81%. Zgodnie ze stanowiskiem AAP szczepienie przeciwko grypie jest szczególnie zalecane u:

  • wszystkich dzieci, w tym przedwcześnie urodzonych (szczepienie zgodne z wiekiem chronologicznym) oraz z chorobami przewlekłymi (astmą, mukowiscydozą, cukrzycą, hemodynamicznie istotną chorobą serca, chorobami układu nerwowego i nieprawidłowościami neurorozwojowymi, z hemoglobinopatiami, niewydolnością nerek oraz leczonych immunosupresyjnie, z HIV i otrzymujących przewlekle kwas acetylosalicylowy)
  • osób z otoczenia dzieci z grup ryzyka w wieku do 5 lat, szczególnie w pierwszym półroczu życia (rodzina, opiekunowie, osoby zatrudnione w placówkach szkolno-wychowawczych)
  • amerykańskich Indian i rodowitych mieszkańców Alaski
  • pracowników opieki zdrowotnej
  • dzieci pracowników opieki zdrowotnej
  • ciężarnych lub planujących ciążę, kobiet w czasie połogu lub karmiących piersią (w Stanach Zjednoczonych odsetek zaszczepionych ciężarnych sięga 50%).

Wymienione zalecenia są bardzo podobne do zamieszczonych w polskim Programie Szczepień Ochronnych (PSO) na 2016 rok, który wymienia jako wskazania kliniczne do szczepienia między innymi stan po przeszczepieniu narządów, przewlekłe choroby, szczegó...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Skład i rodzaj szczepionek

W swoich wytycznych AAP zawarła rekomendacje dotyczące składu i rodzaju szczepionek. Zaleciła szczepienie wyłącznie szczepionkami inaktywowanymi (IIV), zarówno trójskładnikową, jak i [...]

Zalecane dawkowanie u dzieci

Zgodnie z zaleceniami AAP dawkowanie IIV różni się w zależności od wieku pacjenta i stosowanych w przeszłości szczepień przeciwko grypie. Dzieci [...]

Działania niepożądane szczepionki

Najczęstszym działaniem niepożądanym szczepienia jest gorączka (10-35%), szczególnie częsta wśród dzieci poniżej 2 roku życia. AAP wyjaśnia, że zgodnie z najnowszymi [...]

Przeciwwskazania do szczepienia

AAP podkreśla w swoich rekomendacjach, że łagodne infekcje, takie jak przeziębienie, infekcje przebiegające ze stanem podgorączkowym ani alergiczny nieżyt nosa nie [...]

Szczepienia pracowników opieki zdrowotnej

Wytyczne AAP podkreślają znaczenie szczepień pracowników opieki zdrowotnej. AAP rekomenduje coroczne szczepienie przeciwko grypie wszystkich opiekujących się osobami narażonymi na powikłania [...]

Rola pediatry w szczepieniach przeciwko grypie

AAP proponuje rewolucyjne podejście do roli pediatry. Zdaniem tego amerykańskiego towarzystwa pediatrzy powinni oferować szczepienia przeciwko grypie nie tylko dzieciom, ale [...]

Stosowanie leków przeciwwirusowych w grypie

Chociaż FDA zatwierdziła stosowanie oseltamiwiru u noworodków, począwszy od 2 tygodnia życia, AAP zaleca leczenie zarówno dzieci urodzonych o czasie, jak [...]

Podsumowanie

Grypa stanowi duże zagrożenie dla zdrowia dzieci, szczególnie tych najsłabszych, małych oraz przewlekle chorych, ale też dzieci pracowników opieki zdrowotnej, które [...]
Do góry