Wysypki pęcherzykowe, z którymi ma do czynienia lekarz pediatra w swojej codziennej praktyce, są wywoływane głównie przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca, wirusa opryszczki pospolitej i enterowirusy. Wirusy te występują powszechnie w środowisku i są wysoce zakaźne, dlatego są przyczyną częstych chorób, zwłaszcza wśród dzieci.

Wprowadzenie

Wysypki pęcherzykowe w chorobach zakaźnych występują rzadziej niż zmiany plamisto-grudkowe. Najczęściej pęcherzyki stanowią (po grudkach) kolejny etap zmian ewoluujących w skórze. Pęcherzyk jest wykwitem wystającym ponad powierzchnię skóry. Od grudki odróżnia go obecność płynu. Pęcherzyki mogą tworzyć się na różnej głębokości skóry. Płycej umiejscowione pęcherzyki (np. w ospie wietrznej, zakażeniu wirusem opryszczki) mają tendencję do pękania i tworzenia nadżerek lub przysychania w strupki. Ustępują bez pozostawiania blizn. Głębiej umiejscowione pęcherzyki, np. w przebiegu zakażeń bakteryjnych, mogą ustępować z pozostawianiem blizn.

Wirusy wywołujące wysypki pęcherzykowe są szeroko rozpowszechnione w środowisku i powodują choroby o wysokim stopniu zakaźności. W związku z tym zakażeniu ulegają najczęściej dzieci; dorośli są już uodpornieni, a wysypki pęcherzykowe występują u nich częściej jako reaktywacja latentnego zakażenia.

Rozpoznanie ustala się na podstawie stwierdzenia charakterystycznych wykwitów skórnych, ich ewolucji, pojawiania się (równocześnie, stopniowo) oraz umiejscowienia (zmiany skórne rozsiane, zgrupowane na pewnym obszarze skóry, obejmujące wybrane części ciała). W niepowikłanych chorobach wirusowych płyn wypełniający pęcherzyki jest przezroczysty, surowiczy lub mętny. W zakażeniach bakteryjnych – ropny, przy innych obciążeniach, np. małopłytkowości, krwisty.

Istotne jest skrupulatne zebranie wywiadu dotyczącego kontaktu pacjenta z osobą chorą lub nosicielem, przebytych wcześniej chorób oraz odbytych szczepień ochronnych. Typowymi chorobami wirusowymi przebiegającymi z wysypką pęcherzykową są: ospa wietrzna, półpasiec, wyprysk opryszczkowy, opryszczkowe zapalenie śluzówek jamy ustnej i dziąseł, opryszczka narządów rodnych oraz choroba dłoni, stóp i jamy ustnej.^1,2

Zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca

Ospa wietrzna i półpasiec wywołane są przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV – varicella-zoster virus), należącego do rodziny Herpesviridae. Wirus po kontakcie drogą kropelkową, powietrzną lub bezpośrednim wywołuje zakażenie pierwotne, czyli ...

Zakażenie wirusem ospy wietrznej i półpaśca jest jedną z najczęstszych przyczyn pęcherzykowych wysypek wirusowych, zwłaszcza w klimacie umiarkowanym. W Polsce odnotowuje się rokrocznie 180 000-220 000 zachorowań na ospę wietrzną z wyraźną tendencj...