W artykule przedstawiono rekomendacje dotyczące zespołu nagłego zgonu niemowląt American Academy of Pediatrics z 2016 roku.

Wprowadzenie

Zespół nagłego zgonu niemowląt (SIDS – sudden infant death syndrome) znany jest powszechnie jako śmierć łóżeczkowa. W najnowszych wytycznych American Academy of Pediatrics (AAP) definiowany jest jako zgon niemowlęcia, którego nie można wytłumaczyć po gruntownym dochodzeniu zawierającym ocenę miejsca zgonu, badanie autopsyjne i dokładną analizę medycznego wywiadu dziecka. SIDS jest najczęstszą przyczyną zgonów dzieci między 28 dniem a 1 rokiem życia w krajach rozwiniętych. W USA w 2013 roku śmiertelność z powodu SIDS wynosiła 0,4 na 1000 żywych urodzeń.¹ Według danych Eurostatu śmiertelność niemowląt z powodu SIDS w 2013 roku w Polsce wynosiła 0,11, a w całej Unii Europejskiej 0,17 na 1000 żywych urodzeń.²

Patofizjologia zespołu pozostaje nieznana. Klasycznie SIDS tłumaczony jest za pomocą modelu potrójnego ryzyka. Według niego do śmierci dochodzi w wyniku działania zewnętrznych stresorów na podatne niemowlę w trakcie krytycznego dla niego okresu rozwoju. Kluczowe dla zapobiegania wystąpieniu SIDS są układanie dziecka do snu w pozycji na wznak oraz dbałość o prawidłowe środowisko snu niemowlęcia. W artykule przedstawiono rekomendacje AAP z 2016 roku. Edukacja lekarzy i rodziców w zakresie przestrzegania zasad bezpieczeństwa dotycząca układania niemowląt do snu i eliminacji czynników ryzyka poddających się modyfikacji pozwoliła w ciągu 10 lat ograniczyć liczbę zgonów spowodowanych przez SIDS w Stanach Zjednoczonych o ponad 50%.

Nagły i niespodziewany charakter zgonu powoduje, że rodzice są często szalenie zaniepokojeni ryzykiem jego wystąpienia. Jednocześnie dzięki epidemiologicznym badaniom wiemy coraz lepiej, w jaki sposób możemy zmniejszać ryzyko wystąpienia tej tragedii. Porada w tym zakresie ze strony pediatry może zarówno działać uspokajająco na rodziców, jak i wpływać na dalsze zmniejszanie śmiertelności z powodu SIDS.

Klasyfikacja

Nie każdy nagły zgon niemowlęcia – postrzeganego dotychczas jako zdrowe – klasyfikowany jest jako SIDS. Szerszym określeniem jest nagły niespodziewany zgon niemowlęcia (SUID – sudden unexpected infant death), do której zalicza się także zgony, których przyczynę udaje się ustalić, na przykład uduszenie, infekcje, choroby metaboliczne, arytmie, urazy. SIDS jest jedną z podkategorii SUID.¹ W piśmiennictwie opisywane są także przykłady jednoczesnego nagłego zgonu bliźniąt (SSIDS – simultaneous sudden infant death syndrome).³