Świadomość znaczenia alergii kontaktowej u dzieci chorych na wyprysk atopowy oraz umiejętność i motywacja do wykonywania testów płatkowych przez lekarzy przekładają się na zmniejszenie cierpień w tej przewlekłej i zaburzającej komfort życia chorobie.

Wprowadzenie

Odpowiednio dobrane kosmetyki, w tym emolienty, zmniejszają ryzyko podrażnień skóry, a tym samym ograniczają przenikanie haptenów i indukowanie odpowiedzi immunologicznej typu IV. W ocenie ryzyka niepożądanych działań kosmetyków należy uwzględnić fakt, że kosmetyki aplikowane na skórę dziecka podlegają takim samym zasadom farmakodynamiki i farmakokinetyki jak leki stosowane na skórę. Ryzyko niepożądanych reakcji na składniki w nich występujące może być nawet większe niż w przypadku leku, ponieważ kosmetyki nie są objęte obowiązkiem ograniczeń dotyczących ich dawkowania. Ponadto można je stosować na dużą powierzchnię ciała.¹

Wiele preparatów kosmetycznych obecnych na rynku zawiera substancje o znanym potencjale drażniącym i alergizującym.^2,3 Nadwrażliwość na komponenty obecne w kosmetykach może być jedną z przyczyn wzrostu częstości alergii kontaktowej u dzieci zarówno w populacji ogólnej, jak i u chorych cierpiących na różne postacie wyprysku, w tym chorych na atopowe zapalenie skóry (AZS). W przypadku wyprysku atopowego występuje zwiększone ryzyko uczuleń na emolienty i substancje antyseptyczne.⁴ Badania własne przeprowadzone w Zakładzie Alergologii i Immunologii Klinicznej SPCSK w grupie 124 dzieci z AZS wykazało znaczny odsetek uczuleń na: konserwanty (19%) i aromaty (14%).⁵ Terapia podstawowa w AZS jest ukierunkowana na poprawę zaburzonej funkcji bariery skórno-naskórkowej. Niewykluczone, że nadwrażliwość kontaktowa na składniki preparatów pielęgnacyjnych i/lub leczniczych bywa niedocenianym i w praktyce rzadko branym pod uwagę czynnikiem niepowodzeń tej terapii. Dobrym rozwiązaniem dla wielu chorych jest zastosowanie wówczas sprawdzonych od lat leków recepturowych o znikomym potencjale drażniącym i alergizującym.

W ostatnich latach na rynku znacząco wzrosła liczba kosmetyków przeznaczonych specjalnie dla dzieci i młodzieży. Mimo zapewnień przedstawicieli producentów część z nich może zawierać substancje niekorzystnie wpływające na organizm dziecka. W produktach kosmetycznych w przypadku dzieci najczęściej uczulają środki konserwujące i zapachowe.⁵

Różnorodność substancji w kosmetyku i możliwość wcześniejszego kontaktu z nimi w innych okolicznościach powodują, że nabycie uczulenia nie zawsze następuje po kontakcie z kosmetykiem. Osoby już wcześniej uczulone na daną substancję źle znoszą kosm...