American Academy of Pediatrics (AAP) w 2016 roku dokonała ponownej aktualizacji zaleceń dotyczących diagnostyki i leczenia zakażeń układu moczowego (ZUM) u dzieci. Podsumowanie to omawia nowe dokonania w zakresie ZUM oraz podtrzymuje dotychczasowe zalecenia tej organizacji.

Wprowadzenie

Zakażenia układu moczowego u dzieci uważane są za jedną z ważniejszych grup zakażeń w tej populacji. Występują co prawda ze znacząco mniejszą częstością w porównaniu z infekcjami dróg oddechowych, ale mogą dotyczyć kilku procent populacji dzieci. Zakażenie układu moczowego wywołuje charakterystyczne objawy kliniczne u starszych dzieci potrafiących sygnalizować potrzeby i dolegliwości. Niestety w przypadku najmłodszych dzieci decyzję o rozpoznaniu i rozpoczęciu terapii podejmuje się na podstawie objawów ogólnych i wyników badania moczu. W takiej sytuacji nawet doświadczony pediatra korzysta ze współpracy z laboratorium lub opiera się na wynikach badań obrazowych.

XXI wiek w medycynie wiąże się z ogromnym postępem technologicznym i zmianą metodyki wypracowania standardów i zaleceń dotyczących postępowania w wybranych jednostkach chorobowych. Wiele organizacji naukowych w dziedzinie pediatrii i nefrologii przygotowało wskazówki dla lekarzy pediatrów dotyczące ZUM u najmłodszych dzieci. Zrobiły to między innymi American Academy of Pediatrics (AAP; Stany Zjednoczone), National Institute for Health and Care Excellence (NICE; Wielka Brytania), Royal College of Physicians (Wielka Brytania), Włoskie Towarzystwo Nefrologii Dziecięcej, a także Polskie Towarzystwo Nefrologii Dziecięcej.^1-4 W tworzenie tych zaleceń zaangażowane były zespoły eksperckie, które prowadziły metodologiczną analizę dostępnych badań w zakresie zakażeń układu moczowego i ich konsekwencji. Każdemu z zaleceń przypisany jest odpowiedni wskaźnik jego siły zależny od wartości badań, na których był oparty. Drugą zaletą tego nowoczesnego systemu jest systematyczna aktualizacja zaleceń, która pozwala na dostosowywanie ich do wyników najnowszych badań. Najdłuższą historię systematycznej aktualizacji zaleceń ma AAP, która w 2016 roku dokonała ponownego uaktualnienia rekomendacji. Podsumowanie to omawia nowe dokonania w zakresie zakażeń układu moczowego oraz podtrzymuje dotychczasowe zalecenia tej organizacji.³ Ta publikacja dała asumpt do napisania niniejszego komentarza, w którym zawarłem odniesienie do polskich zaleceń z 2015 roku oraz do sytuacji pediatry w podstawowej opiece medycznej.

Omówienie

Zakażenia układu moczowego u dzieci poniżej 24 miesiąca życia przebiegają zwykle z gorączką i wysokimi wartościami wskaźników zapalnych. Dla rodziców i dziecka infekcje te stanowią ostry problem kliniczny, tym większy, im więcej nawrotów doświadcz...