Ostry brzuch to zespół dynamicznie narastających objawów klinicznych, takich jak: ból brzucha, wymioty, nudności oraz zatrzymanie gazów i stolca, mogący wymagać doraźnej interwencji chirurgicznej.

Wprowadzenie

Zarówno definicje ostrego brzucha, jak i algorytmu pozostają niejednoznaczne. Algorytm to potocznie rodzaj przepisu, który wykonany krok po kroku, zgodnie z instrukcją, doprowadzi do osiągnięcia zamierzonego celu. Wykonując kolejno czynności zamieszczone w instrukcji, mamy nadzieję otrzymania ustalonego efektu końcowego, jaki został założony czy opisany w przepisie. Początki algorytmu sięgają IX wieku, kiedy to arabski uczony Al-Chuwarizmi przestawił sposób zapisu pozycyjnego liczb (przy pomocy 10 cyfr).

Dobrze skonstruowany algorytm cechują:

• sprawdzalność – wykonalność
• poprawność
• ograniczona liczba kroków do wykonania – skończoność
• efektywność czasowa.

W praktyce praca algorytmiczna skraca czas wykonania zadania, pozwala na pominięcie niepotrzebnych kroków, ułatwia wybranie właściwego wyjścia z pominięciem ewentualnych błędów. Podsumowując, jest efektywną metodą rozwiązywania problemów. Algorytm powinien być przedstawiony/opisany na tyle dokładnie, aby dało się go odtworzyć w zbliżonych warunkach.

Złożoność zagadnienia od strony medycznej sprawia jednak, że rosną obawy przed określeniem sztywnych ram dotyczących diagnostyki i leczenia stanów, które intuicyjnie określamy mianem ostrego brzucha. W artykule nie zamierzamy przedstawić listy instrukcji dotyczących postępowania w takich stanach, a jedynie zasugerować pewien usystematyzowany sposób prowadzenia diagnostyki i podejmowania decyzji terapeutycznych. Aby zobrazować złożoność zagadnienia, pracę rozpoczyna przegląd schorzeń odpowiadających definicji ostrego brzucha u dzieci, zamyka natomiast propozycja algorytmu czy raczej schematu lub wręcz metodologii postępowania przy takim podejrzeniu.

Definicja

Istnieje wiele definicji stanu zwanego ostrym brzuchem. Jedne z nich ograniczają kwalifikację pacjenta do takiej kategorii wyłącznie do sytuacji wymagających pilnej interwencji chirurgicznej, inne odnoszą się raczej do gwałtowności i nagłości objawów, nie przesądzając, czy wymagają one działań operacyjnych, czy zachowawczych. Wobec ewolucji możliwości terapeutycznych, choćby coraz częstszych doniesień na temat możliwości skutecznego zachowawczego leczenia zapalenia wyrostka robaczkowego, łatwiej zgodzić się z tym drugim podejściem. Można zatem przyjąć, że ostry brzuch to zespół dynamicznie narastających objawów klinicznych, takich jak: ból brzucha, wymioty, nudności oraz zatrzymanie gazów i stolca, mogący wymagać doraźnej interwencji chirurgicznej.