Wytyczne
Praktyczne podejście do szczepień nastolatków
dr n. med. Ewa Talarek
W pracy omówiono artykuł „Practical approaches to optimize adolescent immunization” Henry’ego H. Bernsteina, Josepha A. Bocchiniego oraz Committee on Infectious Diseases American Academy of Pediatrics, który ukazał się w marcu 2017 roku w czasopiśmie „Pediatrics” [2017;139(3):e20164187].1
Wprowadzenie
Szczepienia są podstawowym elementem profilaktyki w opiece pediatrycznej. Według amerykańskiego programu szczepień nastolatki powinny być szczepione przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (dawka przypominająca w wieku 11-12 lat z użyciem preparatu z obniżoną dawką toksoidu błoniczego i acelularną komponentą krztuścową – Tdap); meningokokom (w wieku 11-12 lat i 16 lat z użyciem 4-walentnej szczepionki skoniugowanej przeciw serogrupom A, C, W135 i Y – MenACWY); wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV – human papilloma virus; u obu płci w wieku 11-12 lat z użyciem szczepionki 9-walentnej – HPV9) oraz grypie (co roku).2 Finansowanie szczepień zależy od rodzaju ubezpieczenia.
W Polsce nastolatkom w wieku 11-19 lat obowiązkowo należy podać szczepionkę Tdap (w 14 r.ż.) oraz kolejną dawkę przypominającą przeciw błonicy i tężcowi Td (w 19 r.ż.).3 Szczepienia te finansuje Ministerstwo Zdrowia. Z kolei szczepienia przeciw HPV i grypie, zalecane przez Program Szczepień Ochronnych (PSO), wykonywane są na życzenie, a ich koszty pokrywają rodzice. W PSO zaleca się szczepienia przeciw meningokokom (z użyciem szczepionek przeciw serogrupom B, C, a w razie wyjazdu za granicę – MenACWY) osobom przebywającym w zbiorowiskach i szczególnie narażonym na zakażenie, a zatem nie wszystkim nastolatkom. Rekomendowanie tej szczepionki wszystkim osobom w wieku 11-19 lat jest jednak uzasadnione z epidemiologicznego punktu widzenia ze względu na występujące w tej grupie wiekowej zachowania sprzyjające zakażeniu i zwiększoną zapadalność.4
Autorzy wytycznych American Academy of Pediatrics (AAP) wskazują na potrzebę poprawy stopnia realizacji szczepień u nastolatków.5 W Stanach Zjednoczonych starsze nastolatki (w wieku 15-18 lat) w porównaniu z młodszymi (w wieku 11-14 lat) 3 razy rzadziej korzystają z wizyt profilaktycznych.6 Podobny stosunek można zaobserwować w Polsce, choć różnica ta nie jest tak wyraźna. W 2016 roku odsetek 14-latków szczepionych Tdap wynosił 94,4%, a 19-latków szczepionych Td – 87,1% (średnia dla Polski).7 Warto zauważyć, że wizyty związane z wykonywaniem szczepień ochronnych mogą być okazją do przeprowadzenia potrzebnych badań i zastosowania innych metod profilaktyki.
