ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Temat numeru
Standardy diagnostyki alergii na białka mleka krowiego – wytyczne dla lekarza POZ
lek. Martyna Kiryłowska
lek. Anna Kopiczko
dr hab. n. med. Beata Cudowska
- Omówienie symptomatologii ABMK: objawów skórnych, dolegliwości ze strony układu pokarmowego i oddechowego oraz innych
- Wytyczne dotyczące postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w ABMK u dzieci:
- wywiad osobniczy i rodzinny, badanie przedmiotowe oraz badania dodatkowe, doustna próba prowokacji pokarmem
- leczenie dietetyczne (dieta eliminacyjna i preparaty mlekozastępcze) oraz farmakoterapia
Wczesne rozpoznanie alergii na białka mleka krowiego (ABMK) nie tylko jest kluczowe dla zastosowania właściwego leczenia, lecz także zmniejsza ryzyko wystąpienia objawów klinicznych zagrażających życiu oraz warunkuje prawidłowy rozwój dziecka. W pracy omówiono symptomatologię kliniczną oraz przedstawiono wytyczne dotyczące postępowania diagnostycznego w ABMK dla lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) oparte na aktualnych standardach opracowanych przez towarzystwa naukowe.
ABMK jest najczęstszą postacią nadwrażliwości na pokarm u niemowląt i małych dzieci, dotyczy 2-5% populacji pacjentów w tym wieku. Pierwsze objawy występują zwykle do 6 m.ż., po wprowadzeniu do diety preparatu zawierającego białka mleka krowiego1.
Dolegliwości kliniczne mogą być bardzo zróżnicowane i zależą m.in. od wieku dziecka oraz mechanizmu patogenetycznego odpowiedzialnego za ich powstawanie (IgE-zależny, IgE-niezależny). U większości pacjentów objawy mają charakter wielonarządowy, a ich najgroźniejszą postacią jest reakcja ogólnoustrojowa (wstrząs anafilaktyczny)1,2.
Podstawowym kryterium rozpoznania nadwrażliwości na alergeny białek mleka krowiego jest ustalenie związku przyczynowo-skutkowego między ich spożyciem a wystąpieniem objawów klinicznych. Leczenie ABMK polega na wdrożeniu diety eliminacyjnej bezmlecznej, a czas jej stosowania uwarunkowany jest nabyciem tolerancji na uczulające alergeny i powinien być weryfikowany doustną próbą prowokacji pokarmowej2.
Ze względu na szerokie spektrum objawów klinicznych rozpoznanie ABMK może nastręczać trudności, zwłaszcza w gabinecie lekarza rodzinnego. Z praktycznego punktu widzenia istotna jest znajomość objawów oraz zasad ułatwiających podjęcie decyzji o wdrożeniu i zakończeniu leczenia dietetycznego lub o skierowaniu dziecka do specjalisty w przypadku trudności diagnostycznych i terapeutycznych.
Patogeneza
W mleku krowim znajduje się ponad 40 białek (około 3-3,5 g białka na 100 ml mleka), będących potencjalnymi alergenami, z których najważniejsze są dwie frakcje: białka kazeiny i serwatkowe2-5. Występują one w proporcji 80:20 w mleku krowim i 40:60 ...
