Świerzb jest chorobą skóry wywoływaną przez świerzbowca ludzkiego (Sarcoptes scabiei var. hominis), należącego do roztoczy. Pasożyt wnika przez skórę i drąży tunele w naskórku, powodując intensywny świąd. Do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym, a także przez kontakt z przedmiotami codziennego użytku należącymi do chorego. U osoby zarażonej świerzb często rozpoczyna się od intensywnego świądu, szczególnie nocnego. Do pierwszych objawów choroby oprócz świądu należą czerwone, łuszczące się grudki o wymiarach 1-2 mm, które czasem występują z rumieniem (ryc. 1A-D). U niemowląt częściej obserwuje się pęcherzyki, duże grudki, krosty i wypryskowe zapalenie skóry. Lokalizacja zmian u dzieci obejmuje dłonie, podeszwy i skórę głowy. U starszych dzieci i młodzieży typowymi miejscami występowania zmian – podobnie jak u dorosłych – są: przestrzenie międzypalcowe, zginacze nadgarstków, fałdy w okolicy dołów pachowych, stopy, pośladki, pępek, pachwiny, narządy płciowe i klatka piersiowa. Głowa, szyja, dłonie i podeszwy są na ogół niezajęte. Nieleczony świerzb może prowadzić do rozległego zapalenia skóry, mieszków włosowych, naczyń chłonnych i reakcji uczuleniowej. Często dochodzi także do nadkażeń bakteryjnych wywołanych głównie gronkowcami i paciorkowcami^1-3.

Rozpoznanie

Rozpoznanie klasycznej postaci świerzbu ustala się na podstawie wywiadu oraz charakterystycznych objawów klinicznych. Za pomocą szkła powiększającego na końcu nory można zauważyć czarny punkcik – świerzbowca.