Mózgowe porażenie dziecięce (MPDz) po raz pierwszy opisał Martin Bax w 1964 jako: „zaburzenie czynności ruchowej i postawy będące następstwem uszkodzenia mózgu znajdującego się w stadium niezakończonego rozwoju”¹. W 2005 roku komitet American Academy for Cerebral Palsy and Developmental Medicine (AACPDM), kierowany przez Petera Rosenbauma, zdefiniował MPDz jako grupę zaburzeń rozwoju ruchu i postawy, które powodują ograniczenie aktywności i które przypisuje się niepostępującym zaburzeniom pojawiającym się w rozwoju mózgu płodu lub niemowlęcia. Dysfunkcjom motorycznym MPDz często towarzyszą zaburzenia czucia, poznania, komunikacji, percepcji i/lub zachowania, a także drgawki². Mimo niepostępujących zaburzeń mózgu objawy deformacji spastycznych ze strony narządu ruchu mogą być postępujące. Przykładem jest decentracja stawu biodrowego doprowadzająca do pełnego zwichnięcia. MPDz jest najczęstszą przyczyną ciężkich zaburzeń neurologicznych u dzieci. Od czasów Williama Little’a i Zygmunta Freuda wiadomo, że istnieje ścisły związek przyczynowy między nieprawidłowym przebiegiem okresu płodowego, okołoporodowego i wczesnego po urodzeniu a objawami MPDz stwierdzonymi w późniejszym okresie życia³.

Częstość występowania MPDz wynosi 2-3 na 1000 żywo urodzonych dzieci i wzrasta. Rosnąca liczba przypadków MPDz wiąże się ze zmniejszeniem umieralności noworodków i niemowląt z małą urodzeniową masą ciała³.

Dokładne badanie dziecka umożliwi wczesne wykrycie nieprawidłowości w rozwoju psychomotorycznym, co z kolei pozwoli na wczesne podjęcie leczenia. Takie postępowanie obejmuje profilaktykę wtórnych zmian, utrwalania się patologicznych odruchów i ma na celu wprowadzenie odpowiedniej metody rehabilitacyjnej oraz ewentualne zastosowanie zaopatrzenia ortopedycznego. Takie działanie może również stymulować rozwój centralnego ośrodka nerwowego, tak aby umożliwić mu adaptację, kompensację, a ostatecznie nie dopuścić do powstania pełnoobjawowego MPDz.

Etiologia

Mózgowe porażenie dziecięce nie stanowi odrębnej jednostki chorobowej, lecz jest to zespół chorobowy z objawami spowodowanymi różnorodnymi czynnikami etiologicznymi.

Do czynników ryzyka wystąpienia MPDz u niemowląt przedwcześnie urodzonych należą leukomalacja okołokomorowa oraz krwawienie dokomorowe, a u dzieci donoszonych – czynniki genetyczne, wady mózgu i zakażenia wewnątrzmaciczne. Wśród czynników prenatal...