Urazy stawu skokowego są częstymi powodami zgłaszania się pacjentów do ortopedy, a także na szpitalny oddział ratunkowy oraz do pediatrów i lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Najczęstszymi problemami są urazy tkanek miękkich – dystorsje.

Dystorsja stawu (skręcenie) jest całkowicie odmienną patologią niż popularnie nazywane przez laików, ale też przez niektórych lekarzy i fizjoterapeutów, zwichnięcie stawu skokowego. Zwichnięcie jest bowiem ciężkim urazem polegającym na przemieszczeniu powierzchni stawowych względem siebie, co wymusza rozerwanie tkanek miękkich, zwłaszcza układu mięśniowego i ścięgnistego. Wymaga ono natychmiastowej repozycji, czyli sprowadzenia powierzchni stawowych na fizjologiczne miejsce. Często konieczne jest leczenie operacyjne. Natomiast przy dystorsji stawu skokowego nie następuje zwichnięcie, ale może dojść do uszkodzenia torebki stawowej i więzadeł przy zachowaniu ciągłości struktur ścięgnisto-mięśniowych wskutek gwałtownego, nadmiernego ruchu poza fizjologiczny zakres stawu. Nie można zatem tych terminów stosować zamiennie!

Skręcenie stawu skokowego to częsty uraz. Szacuje się, że w ciągu jednego dnia występuje z częstością 1/10 000 osób. Na większe ryzyko dystorsji narażone są dzieci z nadwagą, z wiotkością tkanki łącznej, a także sportowcy lub tancerze. Wydaje się, że skręcenie stawu to błahe uszkodzenie, lecz nieodpowiednio leczone może prowadzić do niestabilności oraz tendencji do następnych zwichnięć stawu lub do rozwoju w przyszłości zmian zwyrodnieniowych¹.

Stopnie uszkodzenia stawu skokowego

Podczas nagłego, nieprawidłowego ustawienia stopy może dojść do dystorsji, czyli skręcenia, rozciągnięcia, naderwania, a nawet do całkowitego przerwania więzadeł i torebki stawowej.

Skręcenie stawu podzielono na 3 stopnie ciężkości:

• stopień I – najlżejszy uraz, polega na naciągnięciu torebki stawowej i więzadeł, co powoduje niewielki ból, obrzęk i bólowe ograniczenie ruchu
• stopień II – rozerwanie torebki stawowej, częściowe naderwanie więzadeł, tkliwość, duży ból, duży obrzęk, utykanie
• stopień III – rozerwanie torebki stawowej, całkowite zerwanie więzadeł, najczęściej przedziału przednio-bocznego (więzadła skokowo-strzałkowego przedniego [ATFL – anterior talofibular ligament]), niestabilność stawu, duża tkliwość i obrzęk, utrudnienie chodzenia.