Wakcynologia

Szczepienia u dzieci leczonych przeciwnowotworowo na podstawie rekomendacji Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej

lek. Katarzyna Adamczewska-Wawrzynowicz

prof. dr hab. n. med. Katarzyna Derwich

Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Adres do korespondencji:

lek. Katarzyna Adamczewska-Wawrzynowicz

Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej,

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

ul. Szpitalna 27/33, 60-572 Poznań

e-mail: katarzynaadamczewska@wp.pl

  • Wskazania i przeciwwskazania do immunizacji dzieci w immunosupresji
  • Szczepienia pacjentów onkologicznych przeciw SARS-CoV-2
  • Rekomendacje PTOiHD dotyczące wdrożenia i kontynuacji szczepień ochronnych w trakcie, a także po zakończeniu leczenia białaczek i chłoniaków oraz guzów litych


Nowotwory są rzadką grupą chorób w populacji pediatrycznej1,2. Szacuje się, że każdego roku u 1 na 7000 dzieci rozpoznawana jest choroba onkologiczna1,2. Wprowadzenie wielolekowej chemioterapii stało się przełomem w leczeniu nowotworów u dzieci, umożliwiającym osiągnięcie wyleczalności na poziomie ponad 80%3,4. Rozwój terapii wspomagających i wiedzy na temat procesu kancerogenezy u dzieci, a w ostatnich latach opracowanie również rewolucyjnych celowanych metod terapeutycznych to kolejne kamienie milowe, dzięki którym u znacznej większości pacjentów możliwa jest remisja choroby4,5. Dzięki doskonałym wynikom leczenia większości chorób onkologicznych w populacji pediatrycznej wzrasta liczba ozdrowieńców, nad którymi opiekę, oprócz poradni onkologicznej, obejmie lekarz pierwszego kontaktu. Jednymi z głównych zagadnień w opiece nad ozdrowieńcem są kwestie immunizacji oraz bezpieczeństwa szczepionek u osób po leczeniu przeciwnowotworowym.

Wiedza o prawidłowej immunizacji dziecka po leczeniu onkologicznym odgrywa kluczową rolę w ochronie pacjenta narażonego na częsty kontakt z patogenami i znajdującego się w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu zakażeń6,7. Stopień immunosupresji zależy od rodzaju nowotworu6-8. U pacjentów z guzami litymi, u których nie wystąpiły przerzuty, obserwuje się immunosupresję niewielkiego stopnia, natomiast u dzieci z rozpoznaniem chłoniaków i z ostrymi białaczkami głęboką supresję odporności, zarówno komórkowej, jak i humoralnej8. Rekonstrukcja immunologiczna zależy od intensywności oraz czasu trwania chemioterapii, a nieprawidłowości w liczbie limfocytów B i T mogą się utrzymywać nawet do 2 lat po zakończonej terapii7-10.

Celem niniejszej pracy jest przybliżenie tematu wdrożenia i kontynuacji szczepień u pacjentów onkologicznych na podstawie najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej (PTOiHD)10.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Podstawowe informacje

Infekcje pozostają jednymi z najgroźniejszych powikłań leczenia przeciwnowotworowego, dlatego ich skuteczna prewencja – możliwa m.in. dzięki szczepieniom ochronnym – jest kluczowa [...]

Szczepienia w trakcie terapii przeciwnowotworowej – rekomendacje PTOiHD

Intensywna chemioterapia: szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B) podwójną dawką szczepionki w przypadku niekompletnych szczepień obowiązkowych – uzupełnienie [...]

Szczepienia u osób z bliskiego otoczenia – strategia kokonu

Bardzo ważnym aspektem prewencji powikłań infekcyjnych u pacjenta onkologicznego, zarówno w trakcie leczenia przeciwnowotworowego, jak i po jego zakończeniu, jest zaszczepienie [...]

Szczepienia przeciw SARS-CoV-2 u pacjentów onkologicznych

Dane na temat przebiegu zakażenia SARS-CoV-2 u dzieci z rozpoznaniem choroby nowotworowej nie są jednoznaczne w przeciwieństwie do informacji dotyczących tej [...]

Szczepienia a nowe terapie w onkologii dziecięcej

W ostatnich latach nastąpił rozwój rewolucyjnych metod terapeutycznych i immunoterapii, których wyniki są bardzo obiecujące, szczególnie dla pacjentów z nowotworami hematologicznymi [...]

Przeciwwskazania do szczepień u pacjentów onkologicznych

Nie rekomenduje się podawania pacjentom onkologicznym szczepionki przeciwko gruźlicy ze względu na jej wysoką reaktywność10. Poza tym przeciwwskazania do szczepień są [...]

Podsumowanie

Szczepienia u pacjentów oddziałów onkologii dziecięcej oraz ozdrowieńców są kluczowym elementem profilaktyki i prewencji ciężkich powikłań infekcyjnych. Chociaż temat immunizacji dzieci [...]

Do góry