prof. dr hab. n. med. Jarosław Peregud-Pogorzelski

Szanowni Państwo!

Zapraszamy do zapoznania się z drugim w tym roku numerem „Pediatrii po Dyplomie”. Jestem przekonany, że zawarte w nim artykuły Państwa zainteresują. Kilka z nich pragnę szczególnie zarekomendować.

Ból brzucha jest jednym z najczęstszych objawów występujących u dzieci. Około 30% pacjentów w wieku szkolnym zgłasza tę dolegliwość co najmniej raz w tygodniu. Stanowi ona najczęstszą gastrologiczną przyczynę wizyty w gabinecie pediatrycznym oraz jeden z głównych powodów konsultacji u gastroenterologa. W artykule „Ból brzucha u dziecka – zasady postępowania dla lekarza pediatry” wskazano, na co należy zwrócić uwagę podczas wywiadu, wymieniono objawy alarmowe i pokrótce przedstawiono leczenie czynnościowego bólu brzucha.

Anafilaksję definiuje się jako poważną układową reakcję nadwrażliwości (alergicznej bądź nie), która ma szybki początek i potencjalnie zagraża życiu, gdyż może doprowadzić do zgonu. W opracowaniu „Anafilaksja u dzieci – epidemiologia, diagnostyka, postępowanie, edukacja” omówiono częstość jej występowania oraz główne przyczyny i czynniki ryzyka. Przedstawiono również zasady postępowania w anafilaksji oraz kryteria kliniczne jej rozpoznania.

Ból jest jedną z reakcji obronnych organizmu i może być zlokalizowany w innym miejscu niż toczący się proces chorobowy. Definiowany jest jako nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanki. Z artykułu „Ból w układzie ruchu w populacji pediatrycznej – wybór właściwej drogi diagnostyczno-terapeutycznej” dowiedzą się Państwo, jak diagnozować oraz leczyć najważniejsze i najczęściej występujące nieurazowe jednostki chorobowe układu ruchu powodujące ból u dzieci, z jakimi mają do czynienia lekarz rodzinny i pediatra. Omówiono w nim istotne elementy badania podmiotowego, przedmiotowego oraz badania diagnostyczne. W odniesieniu do terapii zwrócono uwagę na leczenie bólu oraz leczenie przyczynowe.

Wrodzona cytomegalia jest najczęstszym zakażeniem z grupy TORCH. Częstość jej występowania w polskiej populacji wynosi 22-37 przypadków na 1000 urodzeń. Można się zatem spodziewać każdego roku około 10 000 nowych rozpoznań. Praktyka pokazuje jednak, że znaczna część dzieci nie ma postawionej diagnozy w okresie noworodkowym, a w tym okresie potwierdzenie zakażenia jest proste. Ta niepokojąca sytuacja jest konsekwencją braku powszechnego skriningu wśród ciężarnych i noworodków oraz tego, że 85-90% dzieci nie prezentuje objawów po urodzeniu. Ze względu na odległe następstwa choroby w postaci niedosłuchu zmysłowo-nerwowego i/lub zaburzeń neurorozwojowych niezmiernie ważne są wczesne rozpoznanie choroby i rozpoczęcie terapii przeciwwirusowej. Dlatego zachęcam Państwa do zapoznania się z artykułem „Wrodzona cytomegalia – czy potwierdzenie rozpoznania w okresie niemowlęcym jest nadal możliwe?”.

Autyzm to zaburzenie rozwoju o podłożu neurobiologicznym. Przyczyny jego wystąpienia ciągle są badane i odkrywane, wiemy jednak, że to zjawisko polietiologiczne. Wiele czynników może wywołać konfigurację zmian strukturalnych i funkcjonalnych mózgu. Należą do nich m.in.: czynniki genetyczne (obecnie podkreśla się zwłaszcza występowanie mutacji de novo), działanie toksyn, uszkodzenia okołoporodowe (np. niedotlenienia, wcześniactwo i związane z nim liczne powikłania). Sama konfiguracja zmian neurobiologicznych nie jest ostatecznie poznana i nie jest w pełni powtarzalna u każdej autystycznej osoby, co pozwala rozumieć zróżnicowanie poszczególnych przypadków w grupie osób ze spektrum. Polecam Państwu lekturę artykułu „Autyzm – wczesna diagnoza odpowiedzią na wzrost liczby przypadków”, w którym zaprezentowano nowe podejście do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu oraz opisano wiele nieprawidłowych reakcji w pierwszym roku życia wskazujących na autyzm u dziecka.

Zachęcam Państwa również do zapoznania się z innymi bardzo interesującymi doniesieniami prezentowanego wydania „Pediatrii po Dyplomie”.

W związku ze zbliżającymi się Świętami Wielkanocnymi pragnę Państwu przekazać życzenia zdrowia, spokoju i jednocześnie wielu radości oraz spędzenia ich w gronie rodzinnym.