Anafilaksja pochodzi od greckich słów „ana” (przeciw) i „phyl” (ochrona). Definiuje się ją jako poważną układową reakcję nadwrażliwości (alergicznej bądź nie), która ma szybki początek i potencjalnie zagraża życiu, gdyż może doprowadzić do zgonu¹.

W kilku badaniach sugeruje się wzrost częstości występowania anafilaksji, chociaż jej rzeczywiste rozpowszechnienie jest trudne do oszacowania. Dane epidemiologiczne dotyczące anafilaksji są gromadzone w różnych źródłach, pochodzą m.in. z oddziałów ratunkowych, regionalnych i krajowych baz danych^2-4. Na podstawie ostatnich publikacji częstość występowania anafilaksji szacuje się na 50-112 epizodów na 100 000 osób, podczas gdy szacowana chorobowość wynosi 0,3-5,1%⁵. Ryzyko wystąpienia anafilaksji w ciągu całego życia ocenia się na 0,5-2%⁶.

W jednym z badań populacyjnych analizowano wizyty na szpitalnym oddziale ratunkowym i na podstawie 385 danych dotyczących dzieci do 18 roku życia oszacowano całkowitą częstość występowania anafilaksji w tej populacji pacjentów na 32 przypadki na 100 000 osób⁶. Wskaźniki anafilaksji różnią się w poszczególnych grupach wiekowych. Podkreślono, że wśród małych dzieci do 4 roku życia anafilaksję stwierdza się prawie 3 razy częściej niż w innych grupach wiekowych⁵. Zespół badaczy pod kierunkiem Lee zgłasza znacznie większą częstość występowania anafilaksji, ze średnim wzrostem wynoszącym 4,3% rocznie w ciągu 10-letniego okresu badania (w latach 2001-2010). Co rok odnotowano prawie 10-procentowy wzrost częstości występowania anafilaksji związanej z pokarmem. Ogólna częstość występowania anafilaksji wynosiła 42 przypadki na 100 000 osób na rok³. Po przeanalizowaniu krajowych baz danych z Wielkiej Brytanii wykazano 7-krotny wzrost liczby hospitalizacji związanych z anafilaksją w latach 1992-2012².

Jeśli chodzi o anafilaksję wywołaną pokarmem (FIA – food-induced anaphylaxis), to w Wielkiej Brytanii liczba przyjęć do szpitala z jej powodu znacznie się zwiększyła w latach 1998-2012, przy szacowanym wzroście wskaźnika standaryzowanego o 137% w ...

Czynniki wyzwalające anafilaksję

Kluczowymi czynnikami wyzwalającymi anafilaksję są: pokarmy, leki i jady owadów. W mniej więcej 20% przypadków przyczyna reakcji pozostaje niezidentyfikowana i wówczas rozpoznaje się anafilaksję idiopatyczną.

Pokarm jest główną przyczyną anafilaksji u dzieci, podczas gdy u dorosłych częściej jest wywoływana lekami i jadem owadów błonkoskrzydłych1. Na podstawie danych zgromadzonych w European Anaphylaxis Registry, pochodzących z 10 krajów europejskich z...