Temat numeru
Współpraca lekarza pediatry w POZ z neurologiem w opiece nad pacjentem z padaczką
Część 1: Rozpoznanie i leczenie padaczki
lek. Kinga Szczepaniak1
prof. dr hab. n. med. Sergiusz Jóźwiak2
- Kryteria rozpoznania padaczki i omówienie wybranych zespołów padaczkowych
- Zasady leczenia przeciwpadaczkowego u dzieci: charakterystyka wybranych leków przeciwpadaczkowych, możliwe działania niepożądane, zakończenie terapii
- Przegląd niefarmakologicznych metod leczenia padaczki stosowanych w populacji pediatrycznej
Według szacunków World Health Organization około 50 mln ludzi na świecie żyje z padaczką, co czyni ją jednym z najpowszechniejszych problemów neurologicznych oraz istotnym obiektem zainteresowania w kontekście zdrowia publicznego. Zapadalność na padaczkę obserwowana jest w każdej grupie wiekowej, jednak największą odnotowuje się w grupie najmłodszych pacjentów i tych po 60 roku życia1. Różnorodność przyczyn oraz prezentacji klinicznych padaczki sprawia, że jej diagnostyka oraz dalsza opieka nad pacjentem są złożonym procesem, wymagającym często zaangażowania specjalistów różnych dziedzin medycyny.
W Polsce rozpoznanie padaczki dotyczy około 300 000 pacjentów, a w mniej więcej 2/3 przypadków ustalane jest ono przed 16 rokiem życia2. Świadomość problemu i prawidłowe decyzje lekarza pierwszego kontaktu są ważnymi elementami w drodze do postawienia właściwej diagnozy i szybkiego wdrożenia leczenia, które w przypadku pacjentów pediatrycznych może być kluczowe dla prawidłowego ich rozwoju i zapobiegania przedwczesnym zgonom w przebiegu powikłań padaczki, takich jak zespół nagłej nieoczekiwanej śmierci pacjentów z padaczką (SUDEP – sudden unexpected death in epilepsy), stan padaczkowy czy przypadkowe urazy.
W poniższym artykule chcemy omówić rolę lekarza pediatry na poszczególnych etapach opieki nad pacjentem z padaczką od momentu pojawienia się pierwszych objawów do czasu stabilizacji i prób odstawiania leczenia przeciwpadaczkowego.
Rozpoznanie
Zgodnie z definicją International League Against Epilepsy (ILAE) napad padaczkowy to przejściowe pojawienie się objawów przedmiotowych lub podmiotowych związanych z zaburzoną, nadmierną lub synchroniczną aktywnością neuronalną mózgu3. Taka nieprawidłowa aktywność bioelektryczna mózgu może przejawiać się w postaci napadów o zróżnicowanej morfologii i o różnym typie klinicznym. Dlatego pierwszym zadaniem lekarza jest ustalenie, czy objawy, z którymi zgłosił się pacjent, mają charakter napadów padaczkowych, oraz ich odróżnienie od zjawisk imitujących padaczkę. Najpowszechniejsze tego typu zjawiska zestawiono w tabeli 1.
Aby ustalić, czy opisywany przez pacjenta epizod miał charakter napadowy, konieczne jest dopytanie o:
