Wady zewnętrznych narządów płciowych u dziewcząt

lek. Wiktoria Klimanek1

prof. dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop2

1Oddział Położniczo-Ginekologiczny z Pododdziałem Ginekologii Onkologicznej, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kędzierzynie-Koźlu 
2Katedra i Klinika Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop

Katedra i Klinika Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej,

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

ul. Leopolda Markiefki 87, 40-211 Katowice

e-mail: cor111@poczta.onet.pl

  • Zaburzenia rozwoju płci u dziewcząt – wskazówki od ginekologa dla pediatry
  • Przyczyny wirylizacji zewnętrznych narządów płciowych
  • Diagnostyka i postępowanie w przypadku niemowląt z nietypowo ukształtowanymi narządami płciowymi

Zaburzenia rozwoju płci to grupa chorób prowadząca do powstania nieprawidłowych narządów płciowych wewnętrznych i zewnętrznych. Symptomy mogą być zauważalne tuż po urodzeniu, jednak nierzadko skąpo wyrażone objawy są przypadkowo wykrywane dopiero w dorosłym wieku z powodu opóźnionego dojrzewania płciowego lub problemów z płodnością. Wady rozwojowe mogą wymagać specjalistycznej interwencji chirurgicznej, substytucji hormonalnej oraz konieczności stałej kontroli lekarskiej.

Wyróżnia się 2 główne klasyfikacje wad żeńskich narządów płciowych:

  • klasyfikację European Society of Human Reproduction and Embryology/European Society for Gynaecological Endoscopy (ESHRE/ESGE) – wyróżniono w niej wady macicy oraz wady szyjki macicy i pochwy stanowiące oddzielne kategorie (tab. 1)
  • klasyfikację anomalii müllerowskich American Society for Reproductive Medicine (ASRM) – wady narządów płciowych zostały zawarte w klasie I, w klasie II-VI zawarto wady macicy, a w klasie VII wady spowodowane ekspozycją na dietylostylbestrol (tab. 2).

Wrodzony przerost nadnerczy

Wrodzony przerost nadnerczy (WPN) to grupa chorób genetycznych dziedziczonych w sposób autosomalnie recesywny, a zatem recesywnymi nosicielami są zarówno matka, jak i ojciec. Częstość występowania klasycznego WPN wynosi 1 : 15 000 w większości populacji na świecie1. W Polsce wykonywane jest badanie przesiewowe u noworodków przeprowadzane najwcześniej 48 godz. po porodzie z krwi włośniczkowej. Próbka badana jest pod kątem występowania nie tylko WPN, lecz także fenyloketonurii, mukowiscydozy i wrodzonej niedoczynności tarczycy.

Etiologia

Najczęściej występującą (aż w 95% przypadków) postacią WPN jest ta związana z niedoborem 21-hydroksylazy. Przebieg choroby jest zależny od postaci wspomnianego niedoboru 21-hydroksylazy, do których zaliczamy:

  • postać klasyczną z utratą soli, która nierozpoznana i nieleczona w okresie noworodkowym zagraża życiu
  • postać klasyczną bez utraty soli, która może przebiegać w sposób skąpoobjawowy lub bezobjawowy.

Podłożem WPN jest mutacja genu CYP21, czego konsekwencją jest zupełny brak lub niedobór enzymu 21-hydroksylazy. Prowadzi to do niewystarczającej produkcji kortyzolu i aldosteronu oraz nagromadzenia ich prekursorów. Wskutek działania sprzężenia zwr...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zespół niewrażliwości na androgeny

Zespół niewrażliwości na androgeny, dawniej nazywany zespołem feminizujących jąder, to choroba sprzężona z chromosomem X, dziedziczona w sposób recesywny. Pacjenci dotknięci [...]

Zespół Mayera-Rokitansky’ego-Küstera-Hausera

Zespół Mayera-Rokitansky’ego-Küstera-Hausera (MRKH), zwany inaczej agenezją przewodów Müllera, dotyka fenotypowe kobiety o kariotypie 46,XX. Jest najczęstszą przyczyną agenezji pochwy. Według danych [...]

Zespół Turnera

Zespół ten charakteryzuje się delecją lub częściową delecją drugiego chromosomu X. Monosomia chromosomu X dotyczy 50% chorych. Zespół Turnera jest jednym [...]

Podsumowanie

Wady zewnętrznych narządów płciowych wymagają wielospecjalistycznego leczenia. Główną przyczyną rozpoczęcia diagnostyki zaburzeń jest pierwotny brak miesiączki u dziewcząt. Powodem wizyty w [...]

Do góry