Ostre zapalenie migdałków u dziecka – różnicowanie i trudne decyzje terapeutyczne

Zapalenie gardła jest jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się na konsultację do lekarza zarówno wśród dorosłych, jak i dzieci. Jest definiowane jako ból gardła, którego przyczyną jest infekcja wirusowa bądź bakteryjna gardła i/lub migdałków podniebiennych. W definicji tego stanu zawarte są takie określenia, jak: angina paciorkowcowa, ostre zapalenie migdałków, zapalenie błony śluzowej gardła, adenotonsillitis lub tonsillopharyngitis (ryc. 1). Choć większość przypadków zapalenia gardła jest wywołana przez wirusy, to jednak u 5-15% pacjentów dorosłych i u 15-35% dzieci rozpoznaje się zapalenie gardła związane z zakażeniem streptokokami grupy A (GABHS – group A beta-hemolytic Streptococcus). Zapalenie gardła jest uznawane za pospolitą chorobę, niemniej u 0,3-3% pacjentów z infekcją GABHS występują poważne powikłania, takie jak ostra gorączka reumatyczna (ARF – acute rheumatic fever) i jej następstwo pod postacią choroby reumatycznej serca (RHD – rheumatic heart disease).

Objawy związane z zakażeniem GABHS to: ból gardła, gorączka, ból głowy, dreszcze. Dodatkowo mogą wystąpić ból brzucha, mdłości i wymioty. Pacjenci z paciorkowcowym zapaleniem gardła zwykle nie prezentują kaszlu, zapalenia spojówek ani kataru. Niewłaściwe leczenie paciorkowcowego zapalenia gardła może prowadzić do nieropnych lub ropnych powikłań, takich jak: ostra gorączka reumatyczna, reumatyczne zapalenie wsierdzia, zapalenie kłębuszków nerkowych, bakteriemia, ropień okołomigdałkowy, ropień tylnogardłowy lub ropień przestrzeni przygardłowej. Niestety proces diagnostyczny paciorkowcowego zapalenia gardła nie zawsze jest łatwy, albowiem w dużej mierze symptomy pokrywają się z objawami infekcji wirusowej lub zakażenia o innej etiologii bakteryjnej.

Infekcje GABHS szerzą się drogą kropelkową. Okres inkubacji trwa 2-5 dni. W tym czasie infekcja może być przeniesiona na kolejne osoby z kontaktu. Podanie odpowiedniego antybiotyku skraca okres zakaźności do 24 godz. w blisko 80% przypadków. Problemy kliniczne dotyczą prawidłowego rozpoznania bakteryjnego zapalenia gardła i wdrożenia odpowiedniego leczenia antybiotykowego.

Infekcje GABHS manifestują się bólem gardła, gorączką, dreszczami i bólem głowy. Te objawy chorobowe pokrywają się z objawami infekcji wirusowej gardła lub innych bakteryjnych, ale nie paciorkowcowych zapaleń gardła. Dlatego rozpoznanie na podstaw...