Pacjent po operacji tetralogii Fallota a sport
lek. Ewa Galewicz-Lubaczewska1
prof. dr hab. n. med. Łukasz A. Małek2,3
- Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej u dzieci z wrodzoną wadą serca
- Wpływ aktywności fizycznej na ryzyko sercowo-naczyniowe u pacjentów z wrodzonymi wadami serca w dzieciństwie i w wieku dorosłym
- Zasady dopuszczania pacjentów z wrodzonymi wadami serca do uprawiania sportu według rekomendacji ESC z 2020 roku
Rosnąca populacja osób po chirurgicznej korekcji wrodzonej wady serca (WWS) stanowi coraz większe wyzwanie w zakresie zapewnienia im prawidłowej, pełnej i kompleksowej opieki medycznej. Jednym z elementów całościowego podejścia do pacjenta jest dobór odpowiedniej do możliwości chorego aktywności fizycznej, w tym sportowej.
Dzieci z wrodzoną i skorygowaną wadą serca mogą brać udział w zawodach sportowych i odnosić sukcesy. Godnym uwagi jest przykład snowboardzisty Shauna White’a, pięciokrotnego olimpijczyka i trzykrotnego złotego medalisty (w latach 2006, 2010, 2018), który przed ukończeniem pierwszego roku życia przeszedł 2 operacje korekcji tetralogii Fallota (ToF – tetralogy of Fallot). Jak pokazuje jego historia, WWS nie powinna stanowić bezwzględnego przeciwwskazania do aktywności fizycznej, natomiast konieczne jest indywidualne rozpatrywanie każdego przypadku.
Według dostępnych danych ogólna 25-letnia przeżywalność chorych po chirurgicznej korekcji WWS wynosi 90%. W przypadku ToF w stopniu łagodnym poddanej zabiegowi operacyjnemu obecnie 97% pacjentów przeżywa ponad 30 lat, a biorąc pod uwagę intensywny rozwój technik terapeutycznych, należy mieć nadzieję, że odsetek ten będzie w przyszłości jeszcze wyższy1. Wiadomo jednak, że ryzyko przedwczesnej śmierci w przyszłości u dzieci po korekcji ToF jest 8-krotnie większe niż wśród ich rówieśników. W tej szczególnej grupie chorych stwierdza się także więcej niż w populacji ogólnej czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Z badań wynika, że wśród dorosłych z WWS 51% osób pali papierosy, 69% ma nadciśnienie tętnicze, u 41% stwierdza się hipercholesterolemię, a u 30% można rozpoznać chorobę otyłościową2. Wydaje się, że odpowiedzialna za to jest również rzadsza i mniej intensywna aktywność fizyczna u osób z wrodzoną i zoperowaną wadą serca.
Obowiązujące od 2020 roku zalecenia European Society of Cardiology (ESC) dotyczące kardiologii sportowej opisujące głównie kwalifikację pacjentów do rekreacyjnej aktywności fizycznej oraz dokument ekspercki z tego samego roku poświęcony wyczynowemu uprawianiu sportu przez osoby z WWS ilustrują możliwości i ograniczenia w tej szczególnej populacji. Obecnie promowane jest indywidualne rozpatrywanie każdego przypadku klinicznego.
