Bez tabu, czyli o seksualności i płciowości

Liszaj twardzinowy sromu u dziewcząt

dr n. med. Mirosława Kuchciak-Brancewicz

Oddział Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr. Wł. Biegańskiego w Łodzi

Adres do korespondencji:

dr n. med. Mirosława Kuchciak-Brancewicz

Oddział Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej,

Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr. Władysława Biegańskiego w Łodzi

ul. gen. Karola Kniaziewicza 1/5, 91-347 Łódź

e-mail: dermatologia@umed.lodz.pl

  • Typowe dla obrazu liszaja twardzinowego sromu zmiany u dzieci
  • Różnicowanie liszaja twardzinowego sromu z innymi schorzeniami dermatologicznymi i ogólnoustrojowymi
  • Leczenie liszaja twardzinowego sromu u dziewcząt – wskazówki dla pediatrów

Liszaj twardzinowy (lichen sclerosus) jest przewlekłą, postępującą chorobą o niejasnej etiologii, choć coraz częściej wskazuje się na podłoże immunologiczne. Zajmuje skórę i błony śluzowe, u dzieci najczęściej okolicę anogenitalną, zwłaszcza krocza, narządów moczowo-płciowych i okolicy odbytu1-7. W piśmiennictwie stosowane są też inne nazwy tej choroby, takie jak: liszaj twardzinowy i zanikowy (lichen sclerosus et atrophicus), liszaj biały (lichen albus), marskość sromu (kraurosis vulvae), white spot disease1-9.

Choroba ta może się pojawić w każdym wieku, nawet w okresie niemowlęcym, chociaż najczęściej występuje u dzieci około 5 roku życia2,5,6. Objawy podmiotowe liszaja twardzinowego nie są charakterystyczne, mogą występować w wielu innych schorzeniach. U młodych pacjentek choroba może być mylnie diagnozowana jako infekcja lub inna dermatoza, dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby zapobiec powikłaniom.

Choroba może się manifestować pieczeniem sromu, świądem, zaburzeniami w oddawaniu moczu i kału. Objawy liszaja twardzinowego mogą nasilać się okresowo lub być obecne ciągle. Te pierwsze niespecyficzne dolegliwości są powodem wizyt u pediatrów. Bezskuteczne leczenie może być prowadzone nawet kilka lat, a wyniki badań dodatkowych (ogólnego badania moczu i badania w kierunku owsicy) są z reguły ujemne – taki scenariusz jest najczęstszy. Wieloletni wywiad świądowy bez możliwości znalezienia ewidentnej przyczyny jest bardzo charakterystyczny dla liszaja twardzinowego. Przy skąpej manifestacji zmian makroskopowych, zwłaszcza w początkowej fazie choroby, postawienie diagnozy może nastręczać trudności. Ponieważ w pierwszym okresie rozwoju liszaja twardzinowego nie występują jeszcze typowe dla niego cechy, schorzenie nie jest rozpoznawane właściwie.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Badanie dziecka z oglądaniem okolicy anogenitalnej

Badanie należy przeprowadzać przy dobrym oświetleniu, najlepiej w świetle dziennym, aby nie przeoczyć subtelnych nawet zmian chorobowych.

Objawy przedmiotowe

Początkowo widoczne są połyskliwe białe grudki o gładkiej powierzchni, które mają tendencję do łączenia się i tworzenia dobrze odgraniczonych ognisk twardzinowych [...]

Powikłania

Zmiany typowe dla liszaja twardzinowego mogą prowadzić do strukturalnego i funkcjonalnego uszkodzenia skóry1-6. Bliznowacenie związane z liszajem twardzinowym u dziewcząt/kobiet może [...]

Rozpoznanie

Wywiad medyczny jest kluczowym elementem diagnozowania liszaja twardzinowego sromu. Choroba pełnoobjawowa jest łatwa do rozpoznania. Diagnozę liszaja twardzinowego sromu stawia się [...]

Rozpoznanie różnicowe

Poniżej zaprezentowano najczęstsze jednostki chorobowe, z którymi należy różnicować liszaj twardzinowy sromu u dziewcząt.

Leczenie

Leczenie liszaja twardzinowego sromu jest skoncentrowane na kontrolowaniu objawów i zapobieganiu dalszym uszkodzeniom skóry, ponieważ choroba ma przewlekły charakter. Choć nie [...]

Zalecenia dodatkowe

Należy unikać substancji drażniących, takich jak: perfumowane mydła, środki do kąpieli i bielizna z syntetycznych materiałów, które mogą nasilać objawy. Zalecane [...]

Do góry