Seksuologia

Ocena przyczyn zaburzeń pożądania seksualnego na podstawie danych z wywiadu z pacjentem – cz. 1

Dr n. med. Łukasz Müldner-Nieckowski

Pracownia Seksuologii, Katedra Psychiatrii UJ CM

Adres do korespondencji: Dr n. med. Łukasz Müldner-Nieckowski, tel. 693 557 999, e-mail: L.muldner@gmail.com

Obniżenie pożądania seksualnego jest częstym i istotnym dla ogólnej jakości życia seksualnego objawem. Stosunkowo łatwe jest jego rozpoznanie, natomiast pewne trudności może sprawiać diagnoza przyczyn oraz ustalenie optymalnej strategii postępowania. Artykuł omawia czynniki etiologiczne zaburzenia pożądania, których znaczenie u danego pacjenta można ocenić już na podstawie wstępnego wywiadu.

Zdrowie seksualne zależy od wielu czynników, z których odczuwanie pożądania, czyli ochoty na aktywność seksualną, ma znaczenie kluczowe. Jakkolwiek rozpoznanie występowania zbyt niskiego poziomu libido nie nastręcza dużych trudności, próba zdiagnozowania przyczyn tego stanu wymaga znacznego poszerzenia wywiadu z pacjentem i dokładnego przeanalizowania uzyskanych informacji, jeszcze przed zleceniem ewentualnych badań dodatkowych czy skierowaniem na odpowiednie konsultacje. Poniższe opracowanie powstało w celu uporządkowania potencjalnie istotnych faktów, które można po przeprowadzeniu tego rodzaju wywiadu poddać dalszej analizie.

Definicja pożądania seksualnego

Doświadczanie pożądania seksualnego stanowi jedyną seksualną motywację do podejmowania aktywności seksualnej. Składa się ono z wielu aspektów przeżywania, które można, podążając za Levine’em,[1] podzielić na psychiczne pochodne biologicznego popędu (w tym pojawianie się spontanicznych fantazji seksualnych czy snów erotycznych), ochotę i potrzebę podejmowania aktywności seksualnej oraz emocjonalną i interpersonalną motywację do wchodzenia w bliskość seksualną.

Wprowadzając alternatywny do linearnego,[2] cyrkularny model reakcji seksualnej, Basson[3] zaproponowała dodatkowo rozróżnienie między spontanicznym i reaktywnym pożądaniem seksualnym. Pożądanie spontaniczne obejmuje doświadczenie pojawiania się głodu wrażeń seksualnych. Jako stałe zjawisko jest ono bardziej charakterystyczne dla mężczyzn niż dla kobiet, spośród których wiele, zwłaszcza będących w stałej relacji, odczuwa potrzebę seksualną głównie w odpowiedzi na kontakt intymny z partnerem.[4] Kolejny wymiar zjawiska pożądania opisuje Bancroft, który zakłada istnienie dwóch systemów kontrolujących nasilenie przeżyć i reakcji seksualnych: pobudzającego i hamującego.[5]

Obniżenie pożądania seksualnego – zaburzenie czy objaw?

Ocena jakości i siły pożądania seksualnego ma charakter wysoce subiektywny. Jakkolwiek jest możliwe zbadanie nasilenia poszczególnych jego aspektów (np. częstości inicjowania kontaktów seksualnych), nie ma tu obiektywnych norm. Niewątpliwie zarówn...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czynniki warunkujące spadek libido u kobiet i mężczyzn

Większość opracowań dotyczących natury, przyczyn, diagnostyki i leczenia objawów obniżonego pożądania seksualnego dotyczy albo mężczyzn, albo kobiet. Wynika to między innymi [...]

Rozpoznanie istotnego klinicznie obniżenia pożądania seksualnego

Problemy seksualne należą do spraw wstydliwych. Z tego względu, prowadząc standardowe badanie psychiatryczne łatwo, za obopólną, choć niepisaną zgodą, pominąć ten [...]

Na co warto zwrócić uwagę w wywiadzie z pacjentem?

W celu porządkowania pozyskiwanych informacji proponuję podzielić je na czynniki biologiczne i psychologiczne, w tym związane z podatnością na wystąpienie zaburzenia [...]

Czynniki biologiczne mające wpływ na aktywność seksualną

Biorąc pod uwagę wiek pacjenta, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na możliwość występowania hipogonadyzmu związanego ze starzeniem się – menopauzą, a [...]
Do góry