BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Dążymy do celu
Zaburzenia depresyjne w wieku podeszłym
Prof. dr hab. med. Dominika Dudek
Z prognoz Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że osoby starsze, czyli powyżej 65 lat, w 2035 roku będą stanowiły ponad 23 proc. ludności, co oznacza wzrost o blisko 10 punktów procentowych w stosunku do roku 2007. Co ważne, istotnie zwiększy się odsetek osób powyżej 80. r.ż. Życie człowieka uległo więc wydłużeniu. To niewątpliwie pozytywne zjawisko niesie jednak poważne wyzwania dla medycyny, w tym również dla psychiatrii.[1] Proces starzenia wiąże się z ryzykiem wystąpienia różnych objawów psychopatologicznych. W populacji geriatrycznej zaburzenia depresyjne stanowią najczęstszy problem psychiczny. Oblicza się, że występują one dwukrotnie częściej niż zespoły otępienne. U osób starszych zamieszkujących samodzielnie ich rozpowszechnienie szacuje się na 1-10 proc., ale już u pensjonariuszy placówek opiekuńczych i szpitali – na aż 40 proc.[2]
Etiologia zaburzeń depresyjnych wieku podeszłego jest złożona i obejmuje wiele czynników biologicznych i psychospołecznych.[3] Rozpatrując przyczyny choroby, należy brać pod uwagę:
- czynniki psychologiczno-społeczne związane ze starością,
- starzenie się organizmu, w tym mózgu, wraz z procesami neurodegeneracyjnymi, co przejawia się zaburzeniami psychoorganicznymi i wiąże się z organicznymi zaburzeniami nastroju,
- choroby somatyczne i ich leczenie,
- przebieg zaburzeń psychicznych, które rozpoczęły się we wcześniejszych etapach życia, i zmiany w ich obrazie psychopatologicznym.
Czynniki psychologiczno-społeczne
Okres starzenia się można rozpatrywać pod kątem ciągłości strat na poziomie biologicznym i społecznym. Człowiek stopniowo traci zdrowie i wydolność fizyczną. Różne drobne dolegliwości narastają, nakładają się na siebie, zmniejszając sprawność. Starzejąca się osoba zaczyna gorzej widzieć i słyszeć, wolniej chodzi, ma mniej siły. Dotychczas nie tylko niezależna, lecz również wspierająca innych, sama potrzebuje wsparcia i pomocy w prostych czynnościach, np. nie daje rady wnieść zakupów po schodach, nie może już prowadzić samochodu itp. Często staje się mniej atrakcyjna towarzysko, np. na skutek niedosłuchu nie może w pełni uczestniczyć w rozmowie przy stole albo w wyniku zaburzeń pamięci powtarza się. Z powodu obserwowanych zmian w swoim ciele czuje się coraz mniej atrakcyjna fizycznie. Dotyczy to także atrakcyjności seksualnej. Potrzeby seksualne w wieku podeszłym stanowią temat tabu, a jednak one istnieją, są realnie zaspokajane lub pozostają w sferze tęsknot i marzeń. Ich niespełnienie zmniejsza radość i obniża jakość życia.[4]
