BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Bez farmakoterapii
Czy dieta i wysiłek fizyczny mają znaczenie w leczeniu zaburzeń psychicznych?
Dr n. med. Beata Galińska-Skok1
Prof. dr hab. med. Agata Szulc2
Zanim nastała era leczenia zaburzeń psychicznych za pomocą leków psychotropowych, przez setki lat lekarze i pacjenci korzystali z dostępnych naturalnych środków. Jednym z nich była i nadal jest dieta. Już Hipokrates w IV wieku p.n.e. twierdził, że choroba dotyczy człowieka jako całości, a nie tylko części jego organizmu, i zalecał leczenie dietą.
Globalizacja przemysłu żywieniowego doprowadziła do zmian żywieniowych w krajach rozwiniętych i rozwijających się w kierunku konsumpcji pokarmów wysokoenergetycznych, ale mniej wartościowych w stosunku do tradycyjnego, zdrowszego sposobu żywienia. Dobrej jakości dieta charakteryzuje się wysoką konsumpcją owoców, warzyw, całych ziaren zbóż, orzechów, nasion i ryb, a ograniczonym spożyciem przetworzonej żywności.
Depresja i lęk a interwencje dietetyczne
Obecnie wiadomo na podstawie wyników badania Global Burden of Diseases, że niezdrowa dieta jest główną przyczyną wczesnej śmiertelności na świecie.[1] To również znaczący czynnik ryzyka nie tylko w chorobach układu krążenia, nowotworach i cukrzycy, lecz również w depresji i lęku, które stanowią odpowiednio 40,5 i 14,6 proc. obciążenia chorobami w społeczeństwie.
Na przykład wśród japońskich pracowników wykazano związki pomiędzy częstością spożycia smażonego jedzenia a nasileniem objawów depresji i zmniejszeniem oporności na depresję, mierzonej jako zdolność do radzenia sobie ze stresem w obliczu przeciwności losu.[2] Wobec powyższego interwencje dietetyczne mogą mieć zastosowanie w prewencji i leczeniu depresji oraz lęku. Natomiast w grupie australijskich pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej obserwowano poprawę w zakresie objawów depresji, lęku i w skali nasilenia stresu oraz spożycia substancji odżywczych po odbyciu u psychologa w ciągu 12 tygodni sześciu wizyt dotyczących diety i aktywności fizycznej.[3]
Prewencja depresji poprzez strategie żywieniowe wobec osób z grupy ryzyka jest obecnie celem europejskiego badania MooDFOOD.[4] Bierze w nim udział 1000 osób z nadwagą i podwyższonymi objawami depresji, niespełniającymi kryteriów epizodu depresji. W rocznej obserwacji porównywane jest prawdopodobieństwo i efektywność dwóch różnych strategii żywieniowych: suplementacji substancjami odżywczymi i terapii dotyczącej zmian zachowań żywieniowych. Za punkt końcowy badania przyjęto początek epizodu depresji, a wyniki badania będą znane w 2019 roku.
Dieta i funkcje poznawcze
Od tysięcy lat dieta odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu zdolności poznawczych i ewolucji mózgu. Wiele substancji odżywczych wywiera wpływ na funkcje poznawcze poprzez regulację neurotransmisji, przekaźnictwa synaptycznego, płynności błon komórk...