Współczesne metody

Praktyczne uwagi dotyczące stosowania długodziałających leków przeciwpsychotycznych w leczeniu schizofrenii

Dr hab. med. Adam Wysokiński 

Klinika Psychiatrii Wieku Podeszłego i Zaburzeń Psychotycznych, Centralny Szpital Kliniczny w Łodzi

Adres do korespondencji: Dr hab. med. Adam Wysokiński, Klinika Psychiatrii Wieku Podeszłego i Zaburzeń Psychotycznych, Centralny Szpital Kliniczny, ul. Czechosłowacka 8/10, 92-216 Łódź, tel. 42 675 73 72, faks 42 675 77 29, e-mail: adam.wysokinski@umed.lodz.pl

Poprawa funkcjonalna (samodzielne funkcjonowanie zawodowe, społeczne i rodzinne) pozostaje nadrzędnym celem leczenia schizofrenii. Jej uzyskanie jest zależne od dobrej kontroli objawów oraz – w równie dużym stopniu – od skutecznej profilaktyki nawrotów. Każdy nawrót schizofrenii wiąże się z ryzykiem pogłębienia deficytów poznawczych oraz objawów negatywnych, co bezpośrednio przekłada się na mniejszą szansę powrotu do przedchorobowego poziomu funkcjonowania. Z tego względu profilaktyka nawrotów odgrywa nadrzędną rolę w uzyskiwaniu i utrzymywaniu poprawy na poziomie funkcjonalnym.

Wysoka nawrotowość schizofrenii wynika nie tylko z naturalnego przebiegu procesu chorobowego. Istotną przyczyną jest również duża częstość nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych wśród pacjentów chorych na schizofrenię. Obejmuje ono:

  • nieregularne przyjmowanie leków,
  • samodzielne modyfikowanie ich dawek,
  • całkowite lub częściowe zaprzestanie przyjmowania zalecanych leków.


Według danych opublikowanych w 2013 roku przez Gibsona i wsp. 77 proc. osób chorych na schizofrenię nie stosuje się – stale lub okresowo – do zaleceń terapeutycznych.[1] Co więcej, jedna trzecia spośród tych osób jest z tego zadowolona. Jest to więc duża grupa pacjentów, u których uzyskanie systematycznego przyjmowania leków przeciwpsychotycznych będzie dla psychiatry trudnym zadaniem.

Wśród metod umożliwiających poprawę współpracy terapeutycznej wymienia się psychoedukację nastawioną m.in. na zrozumienie niekorzystnych skutków nawrotu psychozy oraz korzystnego działania ochronnego leków przeciwpsychotycznych w okresie leczenia podtrzymującego. Ponadto ważne są proste interwencje polegające na stosowaniu nieskomplikowanych schematów leczenia oraz systematyczne monitorowanie przyjmowania leków przez pacjentów. Opracowano również wiele narzędzi umożliwiających poprawę współpracy, m.in. programy COMP lub GAIN.[2] Niezależnie od powyższych możliwości podstawową metodą leczenia schizofrenii są leki przeciwpsychotyczne, dlatego najważniejszą opcją terapeutyczną wspomagającą systematyczne leczenie i redukującą ryzyko nawrotu pozostają długodziałające leki przeciwpsychotyczne.

Długodziałające leki przeciwpsychotyczne

Jest to grupa leków przeciwpsychotycznych w postaci iniekcji o przedłużonym uwalnianiu (long acting injections – LAI), potocznie określanych jako leki dépôt. Po wstrzyknięciu domięśniowym uwalniają się one powoli. Dzięki temu chory ma w swoim orga...

Badania jednoznacznie wskazują na przewagę stosowania leków przeciwpsychotycznych LAI nad lekami podawanymi doustnie w zakresie redukcji ryzyka nawrotu schizofrenii.[3] W największym z dotychczas opublikowanych badań Jones i wsp. wykazali, że po 3...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Prowadzenie leczenia LAI

Dla wszystkich atypowych leków przeciwpsychotycznych LAI zarejestrowanym wskazaniem jest leczenie podtrzymujące dorosłych pacjentów ze schizofrenią, u których uzyskano odpowiednią stabilizację podczas [...]
Do góry