Psychoterapia – obok farmakoterapii – stanowi integralny element leczenia wielu zaburzeń psychicznych, w tym także zaburzeń osobowości (personality disorder – PD). Charakteryzują się one utrwalonym, sztywnym, przejawiającym się w wielu sytuacjach sposobem przeżywania i zachowania, odbiegającym od standardów przyjętych w danej grupie społecznej. Wzorzec ten jest względnie stabilny na przestrzeni życia danej osoby, ujawnia się najczęściej w okresie adolescencji lub wczesnej dorosłości i powoduje znaczący dyskomfort, a nawet cierpienie pacjenta. Według DSM-5 objawy PD można ujmować w ramach trzech kategorii:

• zaburzenia integracji tożsamości i poczucia ja,
• zaburzenia w funkcjonowaniu interpersonalnym przejawiające się obniżoną zdolnością do empatii i orientacji w zakresie motywów postępowania innych,
• patologiczne cechy osobowości, charakterystyczne dla poszczególnych typów zaburzeń osobowości.

Dodatkowo w ramach wcześniejszych klasyfikacji zwracano uwagę także na inne elementy charakterystyczne dla tej grupy zaburzeń, m.in. zaburzenia regulacji emocjonalnej, trudności w zakresie kontroli popędów i impulsów oraz zaburzenia poznawcze.[1]

Pośród wielu PD wyróżnianych w ramach dostępnych klasyfikacji nozologicznych jednym z częściej diagno-zowanych są zaburzenia osobowości z pogranicza, uważane nierzadko za pewnego rodzaju wyzwanie terapeutyczne czy też – jak przyjęto określać w literaturze – „ciężkie zaburzenie osobowości” (severe personality disorder).[2,3] Pogląd ten wydaje się uzasadniony z uwagi na obraz kliniczny BPD, w którym dominują objawy takie jak niestabilność w zakresie zachowań i emocji, impulsywność, gesty i próby suicydalne oraz dysforyczność.[4]

Mając na uwadze zgeneralizowany charakter niniejszych objawów, oprócz relacji z obszaru życia codziennego pacjenta bardzo często przejawiają się one także w psychoterapii. Nierzadko stanowi to przyczynę silnych uczuć przeciwprzeniesieniowych doświ...