TYLKO DO 5 GRUDNIA! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Praktyka kliniczna
Neuromodulacja przy użyciu tDCS w leczeniu zaburzeń psychicznych
Dr hab. med. Adam Wysokiński
Oprócz metod farmakologicznych i psychoterapeutycznych współczesna psychiatria dysponuje wieloma metodami neuromodulacyjnymi, których istota polega na modyfikacji czynności elektrycznej neuronów ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego. Część z nich ma większe zastosowanie w neurologii niż w psychiatrii, a niektóre wymagają złożonych czynności inwazyjnych, np. głęboka stymulacja mózgu.
Do technik neuromodulacji należą:
- techniki inwazyjne elektryczne:
- stymulacja rdzenia kręgowego (spinal cord stimulation, SCS),
- głęboka stymulacja mózgu (deep brain stimulation, DBS),
- implant pniowy (auditory brainstem implant, ABI),
- czynnościowa stymulacja elektryczna (functional electrical stimulation, FES),
- stymulacja nerwu błędnego (vagus nerve stimulation, VNS),
- stymulacja nerwu podjęzykowego (hypoglossal nerve stimulation, HNS),
- przezskórna stymulacja nerwu strzałkowego (percutaneous tibial nerve stimulation, PTNS),
- stymulacja nerwu obwodowego (peripheral nerve stimulation, PNS),
- stymulacja nerwu potylicznego (occipital nerve stimulation, ONS),
- stymulacja splotu krzyżowego (sacral nerve stimulation, SNS),
- techniki inwazyjne chemiczne:
- system dokomorowego podawania leku (intrathecal drug delivery systems, ITDS),
- techniki nieinwazyjne elektryczne:
- przezczaszkowa stymulacja elektryczna (transcranial electrical stimulation, TES),
- przezskórna stymulacja elektryczna nerwów (transcutaneous electrical nerve stimulation, TENS),
- terapia elektrowstrząsowa (electroconvulsive therapy, ECT),
- techniki nieinwazyjne magnetyczne:
- powtarzalna przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (repetitive transcranial magnetic stimulation, rTMS),
- przezczaszkowa stymulacja pulsacyjnym polem elektromagnetycznym (transcranial pulsed electromagnetic fields, tPEMF).
Metody nieinwazyjnej elektrycznej stymulacji mózgu
Do najczęściej stosowanych obecnie metod elektrycznej nieinwazyjnej neuromodulacji mózgu zalicza się leczenie elektrowstrząsowe. Jest to metoda leczenia stosowana od ponad 70 lat, nadal wykorzystywana na przykład w leczeniu lekoopornej depresji lub schizofrenii. ECT, choć bardzo skuteczne, ma kilka istotnych ograniczeń: jest drogie, ma niedostateczną skuteczność w wielu powszechnych objawach chorób psychicznych, np. objawach negatywnych lub myślach i czynnościach natrętnych w schizofrenii, nie poprawia funkcji poznawczych, może natomiast powodować zaburzenia pamięci, zwłaszcza epizodycznej.