BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Dążymy do celu
Depresja oporna na leczenie
prof. dr hab. n. med. Janusz Rybakowski
- Prawidłowa identyfikacja przyczyn lekooporności depresji
- Wszczęcie odpowiedniego postępowania terapeutycznego
- Potencjalizacja leków przeciwdepresyjnych oraz stosowanie metod zabiegowych
Definicja i rozpowszechnienie depresji opornej na leczenie
W Europie roczne rozpowszechnienie depresji wymagającej leczenia dotyczy około 5% populacji1. Niedawna analiza globalnego obciążenia chorobami (Global Burden of Disease Study) wykazała, że depresja okresowa nawracająca (major depressive disorder) jest drugą w kolejności przyczyną powodującą największą liczbę lat przeżytych w niepełnosprawności (YLDs – years lived with disability) u osób między 25 a 49 r.ż.2
Standardem postępowania w epizodzie depresyjnym jest odpowiednie stosowanie leków przeciwdepresyjnych. Wskazuje się jednak na niezadowalającą skuteczność takiej procedury. Jedno z najważniejszych w tym zakresie, badanie STAR*D (Sequenced Treatment Alternatives to Relieve Depression), obejmujące ponad 3500 chorych wykazało, że odsetki remisji po pierwszej, drugiej, trzeciej i czwartej kuracji przeciwdepresyjnej wynosiły odpowiednio 36,8%, 30,6%, 13,7% i 13,0%, a w porównaniu ze stanem wyjściowym remisję osiągnęło 67% chorych. Tak więc nawet po kilku kuracjach lekami przeciwdepresyjnymi 1/3 pacjentów wciąż wymagała istotnej interwencji terapeutycznej3.
Najczęściej używana definicja depresji lekoopornej to brak istotnej poprawy po dwóch lub więcej kuracjach przeciwdepresyjnych4. W ostatnich dwóch dekadach opracowano również kilka modeli związanych ze stopniami nasilenia (staging) depresji lekoopornej. Najważniejsze z nich to The Thase and Rush Staging Model, The European Staging Model, The Massachussets General Hospital Staging Method i Maudsley Staging Method5.
Zagadnienie depresji opornej na leczenie stało się w ostatnich latach jednym z najistotniejszych problemów w lecznictwie psychiatrycznym. Przeprowadzono wiele badań dotyczących zarówno identyfikacji jej przyczyn, jak i ustalenia najlepszego sposobu postępowania.
Przyczyny depresji opornej na leczenie
Przyczyny depresji opornej na leczenie mogą być wyróżnione według schematu ABCD, gdzie A oznacza adekwatność terapii, B behawioralne i zewnętrzne czynniki podtrzymujące chorobę, C compliance i D diagnozę6. Poszczególne elementy schematu przedstawiono w tabeli 1.
Adekwatność terapii polega przede wszystkim na doborze leku przeciwdepresyjnego właściwego dla rodzaju depresji. Lek należy stosować w odpowiedniej dawce i przez odpowiedni czas. Działanie kliniczne danej dawki, a także objawy uboczne zależą od st...
