Terapia uzależnień

Farmakoterapia uzależnienia od alkoholu

lek. Wiktor Orlof1,2

Emil Rozenek3

lek. Karolina Wilczyńska4

dr hab. n. med. Napoleon Waszkiewicz4

1Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku
2Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
3Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
4Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Adres do korespondencji: lek. Karolina Wilczyńska, Klinika Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, pl. Brodowicza 1, 16-070 Choroszcz, tel./fax: 85 719 39 77

  • Typowe wzorce nadużywania alkoholu
  • Diagnostyka zaburzenia spowodowanego używaniem alkoholu
  • Leczenie zależności alkoholowej w różnych stopniach zaawansowania, ze szczególnym naciskiem na metody farmakologiczne

W ostatnich latach nastąpił znaczny wzrost świadomości i rozumienia problemów osób zmagających się ze skutkami uzależnienia od alkoholu. Spożywanie alkoholu ma wpływ na zwiększone ryzyko występowania zaburzeń psychicznych i chorób somatycznych. Szacuje się, że wiąże się z nim 85 tys. zgonów rocznie w Stanach Zjednoczonych, a w Polsce – ok. 12 tys. Statystyczny Polak wypija w ciągu roku ok. 11 l czystego spirytusu, co plasuje nas na 21 pozycji w rankingu 191 państw ujętych w badaniu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na rok 20171. W Polsce koszty związane z nadużywaniem alkoholu oszacowano w 2009 r. na 17,5 mld zł. Około 80% pacjentów z uzależnieniem od alkoholu pozostaje niezdiagnozowanych. Jedynie ok. 10% osób, u których rozpoznano uzależnienie, otrzymuje właściwe leczenie. Blisko 1 na 10 zgonów osób dorosłych wynika z nadmiernego picia2. Każdy pacjent nadużywający alkoholu lub uzależniony, bez względu na nasilenie objawów somatycznych, powinien być motywowany do zaprzestania lub przynajmniej ograniczenia picia.

Wzorce nadużywania alkoholu

Do najczęściej opisywanych wzorców nadużywania alkoholu należą: picie ryzykowne, picie szkodliwe, upijanie się, uzależnienie.

Picie ryzykowne

Picie ryzykowne jest definiowane jako nadużywanie alkoholu niepowodujące aktualnie szkód zdrowotnych ani społecznych. Jest to regularne spożywanie alkoholu wynoszące przeciętnie 20-40 g czystego alkoholu dziennie u kobiet i 40-60 g dziennie u mężczyzn, przy równoczesnym skumulowanym spożyciu czystego alkoholu w tygodniu przez kobiety zawierającym się w przedziale 140-209 g, a w przypadku mężczyzn – 280-349 g. Kontynuowanie picia w sposób ryzykowny może prowadzić do rozwinięcia się zespołu zależności alkoholowej i innych powikłań, typowo występujących u osób nadużywających.

Picie szkodliwe

Szkodliwe używanie alkoholu jest opisywane jako wzorzec picia, który powoduje szkody zdrowotne (takie jak polineuropatia, marskość wątroby), fizyczne lub psychiczne (m.in. depresja), a także psychologiczne (zaburzenia emocjonalne spowodowane chron...

Upijanie się

Upijanie się w krótkim czasie (binge drinking) zostało zdefiniowane przez Narodowy Instytut ds. Nadużywania Alkoholu i Alkoholizmu w Stanach Zjednoczonych (NIAAA) jako spożywanie wyrobów alkoholowych w ciągu ok. 2 godz., prowadzące do wzrostu stęż...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Diagnostyka

Zaburzenie spowodowane używaniem alkoholu klasyfikuje się jako łagodne, umiarkowane lub ciężkie, w zależności od liczby spełnionych kryteriów w DSM-5. Kryteria diagnostyczne [...]

Metody leczenia zależności alkoholowej w różnych stopniach zaawansowania

W zaburzeniu spowodowanym używaniem alkoholu w stopniu łagodnym sugeruje się zastosowanie oddziaływań psychoterapeutycznych i psychospołecznych. Najczęściej wsparcie tych pacjentów odbywa się [...]

Podsumowanie

Bez względu na stopień nasilenia uzależnienia oraz rodzaj dotychczas prowadzonego leczenia, wszystkich pacjentów z zaburzeniami spowodowanymi używaniem alkoholu należy zachęcać do [...]

Do góry