ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Praktyka kliniczna
Benzodiazepiny w polskim szpitalnictwie
Szczególne zastosowanie lorazepamu w formie domięśniowej i dożylnej
lek. Maria Filip1
dr hab. n. med. Tomasz Łazowski, profesor UTH2
prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki1
- Charakterystyka leków z grupy benzodiazepin
- Lorazepam w formie iniekcji – nowość na polskim rynku farmaceutycznym
- Skuteczność lorazepamu w terapii pacjentów pobudzonych i agresywnych, leczeniu zespołów majaczeniowych i abstynencyjnych, stanu padaczkowego, złośliwego zespołu neuroleptycznego i katatonii
Benzodiazepiny są najlepiej sprzedającymi się lekami na receptę w światowym przemyśle farmaceutycznym. W Stanach Zjednoczonych wystawia się rocznie ok. 94 mln recept na leki z tej grupy. Jej historia sięga lat 60. XX w. Pierwsza benzodiazepina (chlorodiazepoksyd) została zsyntezowana w 1955 r. przez Leona Sternbacha pracującego w firmie Hoffmann-La Roche. Wprowadzono ją na rynek w 1960 r. jako lek działający na neuroprzekaźnictwo. W 1958 r. firma Hoffmann-La Roche opatentowała inną benzodiazepinę, zwaną diazepamem, a w 1975 r. rozpoczęto sprzedaż klonazepamu1.
W badaniach przeprowadzonych pod koniec lat 80. XX w. w USA wykazano, że w ciągu roku 11-15% osób przyjmowało jednorazowo lub kilkakrotnie beznodiazepiny, a 1-2% zażywało je codziennie przez co najmniej 12 miesięcy2. Obecnie benzodiazepiny należą do leków powszechnie stosowanych, a 4 z nich (alprazolam, klonazepam, diazepam i lorazepam) znajdują się na liście 100 najczęściej przepisywanych leków w USA3.
Poszczególne benzodiazepiny różnią się dawką, specyfiką działania, czasem półtrwania i sposobem podawania. Uznaje się je za leki bezpieczne, pod warunkiem że stosuje się je krótkoterminowo i zgodnie ze wskazaniami.
W Polsce dostępny będzie lorazepam w formie iniekcji, który wg najnowszych doniesień może stanowić alternatywę dla leków stosowanych doustnie. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości terapeutycznych zastosowania lorazepamu w tej postaci.
Benzodiazepiny
Mechanizm działania
Benzodiazepiny wpływają na układ GABA-ergiczny przez połączenie z receptorem GABA-A, uwrażliwiając ten receptor na działanie kwasu γ-aminomasłowego (GABA), który jest najważniejszym aminokwasem hamującym ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Połączenie GABA z receptorem powoduje napływ jonów Cl- do wnętrza komórki i jej hiperpolaryzację, co zmniejsza uwalnianie neuroprzekaźników. Procesy te prowadzą do ograniczenia pobudliwości neuronów i zahamowania przewodzenia impulsów. Efekty behawioralne oddziaływania benzodiazepin objawiają się działaniem uspokajającym, nasennym oraz redukcją lęku, a także działaniem rozluźniającym i przeciwdrgawkowym przez wpływ na mięśnie poprzecznie prążkowane4.
