Nowoczesne leczenie

Możliwości wykorzystania genetyki w psychiatrii

mgr Barbara Olejniczak1
prof. dr hab. n. med. Jerzy Samochowiec2

1Pracownia Genetyki Psychiatrycznej, Katedra i Klinika Psychiatrii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

2Katedra i Klinika Psychiatrii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Adres do korespondencji:

mgr Barbara Olejniczak

Pracownia Genetyki Psychiatrycznej

Klinika Psychiatrii

Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

ul. Broniewskiego 26

71-460 Szczecin

  • Obecne i przyszłe zastosowania badań genetycznych w psychiatrii
  • Wybrane jednostki chorobowe i geny z nimi związane
  • Farmakogenetyka a skuteczność leczenia psychiatrycznego

Wiele jednostek chorobowych, które są przedmiotem zainteresowania różnych dziedzin medycyny, ma podłoże genetyczne. Także w psychiatrii obserwuje się rodzinną agregację zachorowań. Naukowcy od lat próbują zbadać i zrozumieć mechanizmy, które wpływają na ryzyko zachorowania (OR – odds ratio), ciężkość choroby lub konkretne objawy. Jednostki chorobowe, którymi zajmuje się psychiatria, mają złożoną etiologię, cechuje je wysoka heterogenność i poligenowość. Ponadto czynniki środowiskowe mogą wpływać na ekspresję i oddziaływania między genami zaangażowanymi w rozwój tych zaburzeń. W wielu przypadkach model dziedziczenia nie jest znany, nie obserwuje się także zależności genotyp a fenotyp1.

Agregacja zachorowań w rodzinie to pierwszy znak, że czynniki genetyczne mogą wpływać na ryzyko zachorowania. Wykonuje się analizę porównawczą częstości występowania zaburzenia wśród krewnych pacjenta w zestawieniu z populacją ogólną. Częstsze występowanie choroby u rodziny świadczy o tym, że czynniki genetyczne mogą mieć istotny wpływ na jej rozwój. Badania na bliźniętach zarówno monozygotycznych, jak i dizygotycznych także pozwalają na zbadanie udziału czynników genetycznych w patogenezie. Jeśli czynniki genetyczne wpływają na OR, to wśród bliźniąt monozygotycznych choroba powinna występować częściej niż u dizygotycznych2.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Genetyka wybranych zaburzeń

Funkcje genów, które zostały powiązane z zaburzeniami psychicznymi, często dotyczą neurogenezy, powstawania receptorów np. serotoniny, a także przekształcania amin katecholowych. Obserwuje [...]

Farmakogenetyka w psychiatrii

Farmakogenetyka w psychiatrii bada wpływ zmienności genetycznej na odpowiedź pacjenta na leczenie. Szacuje się, że zróżnicowanie odpowiedzi na leki przeciwdepresyjne w [...]

Podsumowanie

Obecnie w psychiatrii nie jest możliwe określenie indywidualnego ryzyka zachorowania dla konkretnego pacjenta. Prowadzone badania mają przede wszystkim charakter naukowy. Zaburzenia [...]

Do góry