Zaburzenia odżywiania (ED – eating disorder) należą do grupy chorób biopsychospołecznych. Są one tak powszechne i ogólnorozpoznawalne, że zalicza się je do najpoważniejszych problemów zdrowia publicznego. ED występują we wszystkich warstwach społecznych i grupach etnicznych. Odnotowano je w 40 krajach na całym świecie¹.

ED dotykają kobiet i mężczyzn w każdym wieku, ale w przypadku tych pierwszych wydają się częstsze. Jak wskazują badania, jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) i żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa) występują 10 razy częściej, a zespół objadania się (BED – binge-eating disorer) 3 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn². Wśród nastolatek zaburzenia odżywiania są trzecią pod względem częstości grupą schorzeń³.

Czynniki ryzyka ED są zróżnicowane, jednak istotny wpływ na rozpowszechnienie tych zaburzeń przypisuje się środkom masowego przekazu, propagującym wizerunek idealnego, a więc szczupłego ciała. Niewątpliwie przekaz medialny wpływa na to, jak odbiorcy (szczególnie kobiety) postrzegają siebie i jak bardzo chcą dążyć do uzyskania perfekcyjnego wyglądu. Potrzeba kontroli nad własnym ciałem może być odpowiedzią na rosnące poczucie zagubienia we współczesnym świecie, wobec coraz szybciej postępujących przemian społecznych⁴.

Już w latach 80. XX w. zaczęto ujmować ED jako manifestację społecznych obsesji dotyczących idealnej sylwetki⁵. Dużą winą za rozwój tych zaburzeń obarczano wzorce zyskujące coraz większe znaczenie w kulturze zachodniej: wzrost kultury konsumenckiej, przesunięcie z kolektywizmu na indywidualizm, wzrost odosobnienia jednostki, zmianę ról genderowych. Te czynniki są wciąż aktualne we współczesnym świecie. Niektórzy badacze twierdzą, że ciało stało się nowym wyrazem kulturowego zagubienia i cierpienia⁶.

Na tle szczegółowo opisanych zaburzeń odżywiania, takich jak anoreksja czy bulimia, zespół nocnego jedzenia jest stosunkowo nową jednostką chorobową. Kryteria jego rozpoznania wciąż ewoluują. Jednak wyodrębnienie i różnicowanie tego zaburzenia z innymi ED wydaje się klinicznie uzasadnione i przydatne.

Czym jest NES?

Zespół nocnego jedzenia (NES – night eating syndrome) jest zaburzeniem odżywiania charakteryzującym się klinicznymi oznakami porannej anoreksji, wieczornej hiperfagii oraz bezsenności związanej z nocnym spożywaniem jedzenia. Podstawową cechą klini...