ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Psychiatria dziecięca
Zaburzenia odżywiania u młodzieży: anoreksja i bulimia
dr n. med. Elżbieta Trafalska
- Rodzaje zaburzeń odżywiania w ujęciu klasyfikacji ICD i DSM
- Anoreksja i bulimia jako problem medyczny i społeczny
- Zasady diagnostyki i leczenia
Odżywianie się jest ważną sferą życia człowieka, silnie powiązaną z czynnikami społeczno-kulturowymi, a także chorobowymi. Regulacja spożycia pokarmu odbywa się pod wpływem funkcjonowania układu hormonalnego i ośrodków mózgowych, ale pozostaje też w związku z czynnikami psychoemocjonalnymi i kulturowymi.
Zaburzenia odżywiania (ED – eating disorders) to grupa chorób psychicznych charakteryzująca się nieprawidłowymi zachowaniami związanymi z jedzeniem, prowadzącymi do znacznych zmian masy ciała (najczęściej jej spadku). Choć obraz chorobowy bywa odmienny w różnych typach zaburzeń odżywiania, wspólnym mianownikiem jest charakterystyczny sposób myślenia i zachowania podporządkowany emocjom1.
Zaburzenia odżywiania mogą wystąpić w każdym wieku. U dzieci przedszkolnych, a nawet w wieku żłobkowym, coraz częściej obserwuje się tzw. chorobliwy brak łaknienia, w postaci ograniczania przyjmowania pożywienia lub stopniowego zmniejszania ilości pokarmu, co może być reakcją dziecka na problemy w kontaktach z rówieśnikami lub wynikiem sytuacji stresowej w rodzinie (konflikty między rodzicami, pojawienie się nowego członka rodziny). Może też stanowić formę zwrócenia na siebie uwagi i zwiększenia zainteresowania rodziców. Do nieprawidłowości w zakresie odżywiania u małych dzieci może dojść także wskutek nadmiernej koncentracji na sferze odżywiania, szczególnie w wyniku odstępstw od zalecanego wzorca karmienia dziecka lub wyobrażeń rodziców na ten temat2.
Najczęściej jednak zaburzenia odżywiania mają swój początek w okresie adolescencji. Jest to czas dojrzewania młodego człowieka, zmian somatycznych i kształtowania się jego sfery psychicznej. Czas dużej labilności emocjonalnej, nadwrażliwości na ocenę innych osób i podatności na wpływy. W kulturze gloryfikującej szczupłą sylwetkę, która według mediów warunkuje sukcesy zawodowe i osobiste, młody człowiek, często niezadowolony ze swojego wyglądu, widzi sprzeczność między sylwetką idealną a własną, co budzi w nim niepokój, a nawet lęk, i prowadzi do obsesyjnego zajmowania się swoim ciałem. Zaburzony obraz własnego ciała i chorobliwe kontrolowanie masy ciała mogą prowadzić do zaburzeń odżywiania3.
Pierwszego naukowego opisu zaburzeń odżywiania dokonał w 1687 r. angielski lekarz Richard Morton. Terminy, których obecnie używamy, kryteria tych schorzeń i objawy kliniczne, zostały doprecyzowane dopiero w XX i XXI w. Zaburzenia odżywiania został...