Według słownika języka polskiego tajemnica to „sprawa, fakt, wiadomość, której nie należy rozgłaszać, która nie powinna wyjść na jaw; określona przez przepisy prawne wiadomość, której poznanie lub ujawnienie jest zakazane przez prawo”. Tajemnica lekarska korzeniami sięga do przysięgi Hipokratesa, z której m.in. wynika, że „...cokolwiek przy leczeniu albo też poza leczeniem w życiu ludzi ujrzę lub usłyszę, czego ujawnić nie można, przechowam w milczeniu”.

O ile przepisy definiują tajemnicę lekarską – czyni to art. 40 ust. 1 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz.U. z 2011 r., nr 277, poz. 1634, ze zm.) [dalej: u.z.l.d.], z którego jednoznacznie wynika, że lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu – o tyle brak jest ustawowej definicji tajemnicy psychiatrycznej. Jej charakter wydaje się jednak szczególny, zarówno jeśli chodzi o zakres osobowy i przedmiotowy, jak i moc wiążącą.

Wprawdzie przepis art. 50 ust. 1 Ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 685) [dalej: u.o.z.p.] wskazuje jedynie w ogólny sposób na zakres podmiotowy i przedmiotowy omawianej tajemnicy, stanowiąc, że osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego są obowiązane do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym powezmą wiadomość w związku z wykonywaniem tych czynności, jednak niewątpliwie zakres przedmiotowy tajemnicy psychiatrycznej jest znacznie szerszy niż tajemnicy lekarskiej. Do takiego wniosku prowadzi porównanie treści art. 50 ust. 1 u.o.z.p. z art. 40 u.z.l.d. Tajemnicą psychiatryczną są bowiem objęte wszystkie informacje, które osoby wykonujące czynności wynikające z u.o.z.p. powzięły w związku z wykonywanymi czynnościami. Natomiast tajemnicą lekarską objęte są informacje związane z pacjentem, a uzyskane w związku z wykonywaniem zawodu lekarza. Użyty przez ustawodawcę w art. 50 ust. 1 u.o.z.p. zwrot określający zakres przedmiotowy tajemnicy psychiatrycznej prowadzi do konstatacji, że nie można określić w wyczerpujący sposób katalogu okoliczności oraz faktów mieszczących się w zakresie przedmiotowym tej tajemnicy¹.

O ile w trakcie postępowania karnego, w sytuacji gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a określona okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu, można zwolnić z zachowania tajemnicy lekarskiej osobę zobowiązaną d...