Współcześnie coraz więcej wiadomo na temat wpływu traumy wczesnodziecięcej (CT – childhood trauma) na zdrowie psychiczne. Dotychczasowe analizy najczęściej definiują CT jako zagrażające i szkodliwe dla osoby poniżej 18 r.ż. zachowania ze strony środowiska, takie jak przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, emocjonalne zaniedbanie czy śmierć rodzica. Szacuje się, że zjawisko może dotyczyć prawie 2/3 populacji ogólnej¹. Z drugiej strony z metaanalizy, którą przeprowadzili Varese i wsp., wynika, że osoby, które doświadczyły psychozy, trzykrotnie częściej cechowało doświadczenie CT niż osoby zdrowe². Niemniej nie stanowi ono czynnika ryzyka, który byłby specyficzny dla rozwoju zaburzeń psychotycznych. Dodatkowo nie jest czynnikiem ryzyka koniecznym ani wystarczającym do rozwoju psychozy. Wynika stąd, że treść niniejszego artykułu należy osadzić w szerszym kontekście klinicznym, ponieważ CT sprzyja występowaniu również innych zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia osobowości, nastroju, lękowe czy związane z używaniem substancji psychoaktywnych³.

Celem artykułu jest przedstawienie powiązań między CT a zaburzeniami psychotycznymi. Początkowo zostaną naświetlone aspekty kliniczne, aby podkreślić rolę tego zagadnienia w codziennej praktyce lekarza psychiatry. Następnie będzie omówiony udział CT w patogenezie psychoz, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów epigenetycznych, a zwłaszcza metylacji genów, z uwagi na fakt, że jest to rozwojowy i interesujący kierunek badań.

Wpływ traumy wczesnodziecięcej na obraz kliniczny psychozy

Obecnie wiadomo, że CT zwiększa prawdopodobieństwo ujawnienia się pełnoobjawowej psychozy u osób z grupy wysokiego ryzyka klinicznego oraz może wiązać się z dłuższym czasem nieleczonej pierwszej psychozy4. Jednocześnie w tej grupie, u osób z CT w ...

Skuteczność leczenia pacjentów z dodatnim wywiadem w kierunku traumy wczesnodziecięcej

CT okazała się również istotnym predyktorem skuteczności leczenia. Osoby z pierwszym epizodem psychozy (FEP – first episode psychosis), które nie odpowiadały na leczenie, częściej doświadczały nadużyć emocjonalnych w dzieciństwie. Analogicznie gorszą skuteczność leczenia (wliczając w to brak współpracy z lekarzem i przerywanie farmakoterapii) wykazano dla pacjentów przewlekle lekoopornych z historią CT¹³. Z drugiej strony wśród pacjentów skutecznie leczonych chorzy z doświadczeniem CT potrzebowali wyższych dawek leków przeciwpsychotycznych i stabilizatorów nastroju¹⁴.