Depresja należy do najczęstszych zaburzeń psychicznych i stanowi poważny problem zarówno zdrowotny, jak i społeczny. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) na całym świecie z powodu zaburzeń depresyjnych cierpi ok. 3,8% populacji, w tym 5,0% wśród osób dorosłych i 5,7% wśród osób powyżej 60 r.ż.^1,2 Szacuje się, że 350 mln ludzi na świecie choruje na depresję, w tym ok. 4 mln Polaków³. Zgodnie z badaniem EZOP II (Epidemiologia Zaburzeń Psychiatrycznych i Dostępność Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej II) u 3,85% dorosłych Polaków wystąpił przynajmniej jeden epizod depresji w ciągu ich dotychczasowego życia⁴.

Depresja różni się od smutku i krótkotrwałych reakcji emocjonalnych na wyzwania życia codziennego. Zaburzenia depresyjne, zwłaszcza te nawracające i o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu, mogą znacząco pogarszać jakość życia, upośledzać codzienne funkcjonowanie pacjentów i powodować realne cierpienie. Depresja jest główną przyczyną niepełnosprawności na całym świecie i stanowi podstawowy czynnik przyczyniający się do ogólnego globalnego obciążenia chorobami^2,5,6. Ze wszystkich chorób w Polsce to właśnie depresja jest przyczyną największej liczby dni nieobecności w pracy⁷. W Europie nawet połowa długoterminowych zwolnień lekarskich jest spowodowana depresją lub zaburzeniami lękowymi^5,8.

Odpowiedź na standardowe leczenie przeciwdepresyjne występuje jedynie u 2/3 pacjentów cierpiących na zaburzenia depresyjne^5,9. Dlatego właśnie tak istotne jest dalsze poszukiwanie możliwych patomechanizmów prowadzących do rozwoju tych zaburzeń w celu znalezienia nowych, skuteczniejszych metod terapeutycznych^10,11.

Hipotezy biologiczne dotyczące etiopatogenezy depresji

Powstało wiele teorii dotyczących przyczyn występowania depresji, jednak jak dotąd etiopatogeneza tych zaburzeń nie została w pełni poznana^11-13.

Najbardziej rozpowszechnioną teorią jest hipoteza monoaminowa, zakładająca, że podstawę patofizjologii depresji stanowi obniżenie stężenia monoamin biogennych – serotoniny (5-HT – 5-hydroksytryptaminy), noradrenaliny (NA) i dopaminy (DA) w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN)^14,15. Potwierdzeniem tej hipotezy wydaje się fakt, że niemal każdy lek hamujący wychwyt zwrotny monoamin ma właściwości przeciwdepresyjne. Obecnie wiemy jednak, że niedobór monoamin jest skutkiem bardziej pierwotnych nieprawidłowości, a depresja to choroba niezwykle heterogenna.