Organiczne zaburzenia osobowości to rodzaj zaburzeń, których podłożem jest uszkodzenie bądź choroba mózgu. Może to obejmować urazy, choroby genetyczne, infekcje, guzy lub inne schorzenia dotyczące tego narządu. W przeciwieństwie do zaburzeń osobowości o podłożu psychogennym, które zazwyczaj uznaje się za rezultat interakcji pomiędzy osobowością a środowiskiem, organiczne zaburzenia osobowości są bezpośrednio spowodowane przez uszkodzenie/chorobę mózgu. Chociaż są one rzadkie, mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i funkcjonowania dotkniętych nimi osób. W artykule zostaną omówione przyczyny, objawy i metody leczenia organicznych zaburzeń osobowości.

Etiologia i obraz kliniczny organicznych zaburzeń osobowości

Termin „organiczne zaburzenia osobowości” wskazuje na to, że schorzenia rozwijające się na podłożu organicznym mogą powodować zmiany w zachowaniu, które bardzo przypominają zaburzenia osobowości o podłożu psychogennym. Zmiany osobowości i zachowania związane z padaczką skroniową, uszkodzeniem płatów czołowych, chorobami zwojów podstawy mózgu, chorobami istoty białej, dysfunkcją prawej półkuli i wpływem neurotoksyn wymagają starannej diagnostyki różnicowej, tak by można było zastosować odpowiednie leczenie¹.

Wspomnianego terminu zaczęto używać wraz z rozwojem nozologii zaburzeń psychicznych w połowie XX w. Nagromadzenie wiedzy na temat różnych funkcji kory przedczołowej oraz rozwój modeli neuropsychologicznych, próbujących wyjaśnić zachowania społeczne, otworzyły nowe sposoby rozumienia tego typu zaburzeń. Kora oczodołowo-czołowa została zidentyfikowana jako jedna z kluczowych struktur w regulacji behawioralnej i emocjonalnej. Rozpoznawanie emocji w głosie i obserwowanych twarzach, empatia, poczucie humoru, zadania ukazujące, jak pacjent wykorzystuje w praktyce „teorię umysłu”, to tylko niektóre z wymiarów wchodzących w skład badania pozapoznawczych funkcji kory przedczołowej².

Organiczne zaburzenia osobowości charakteryzują się przede wszystkim zmianą zachowania pacjenta w porównaniu ze stanem sprzed okresu zachorowania, spowodowaną organicznym uszkodzeniem lub chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Z analizy piśmiennict...

Ze względu na przytoczone wcześniej problemy osoby z organicznymi zaburzeniami osobowości mają trudności z prawidłowym postrzeganiem swojego otoczenia. W związku z tym borykają się z istotnymi ograniczeniami i problemami w sytuacjach społecznych, ...