Temat numeru
Rola mikrobioty i zastosowanie preparatów mikrobiologicznych w leczeniu objawów psychiatrycznych związanych z ME/CFS
Joanna Jurek, PhD
- Chroniczne zmęczenie – syndrom naszych czasów?
- Znaczenie flory bakteryjnej w rozwoju mialgicznego zapalenia mózgu i rdzenia/zespołu przewlekłego zmęczenia (ME/CFS)
- Czy preparaty mikrobiologiczne mogą pomóc pacjentom odzyskać dobre samopoczucie?
Mialgiczne zapalenie mózgu i rdzenia/zespół przewlekłego zmęczenia (ME/CFS – myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome) to przykład wieloukładowych i wyniszczających chorób o nieznanym pochodzeniu, charakteryzujących się ogólnie złym samopoczuciem związanym z wysiłkiem oraz chronicznym wyczerpaniem, co wpływa istotnie na zdolność do codziennego funkcjonowania. Uporczywe zmęczenie fizyczne i psychiczne, nieulegające poprawie po odpoczynku lub śnie, należy do najczęstszych objawów zgłaszanych przez pacjentów cierpiących na ME/CFS1, znacznie zmniejszających ich produktywność w ciągu dnia. Jeśli doznania te w porę nie zostaną zauważone – mogą prowadzić do dysfunkcji poznawczych, takich jak trudności z koncentracją i utrzymaniem uwagi, osłabienie pamięci2, wahania nastroju lub problemy ze snem3. Warto dodać, że brak zdolności organizmu do regeneracji podczas snu, często zgłaszany przez pacjentów z ME/CFS, zwiększając uczucie wyczerpania, może przyczyniać się do nasilenia pozostałych objawów choroby, szczególnie zmęczenia, bólu oraz obniżenia nastroju. Ponadto osoby z ME/CFS nierzadko zmagają się z negatywnymi myślami, które potęgują doznawane przez nie nieprzyjemne stany emocjonalne4.
Co ciekawe, okazuje się, że zaburzenia snu, a zwłaszcza liczba przebudzeń, zostały powiązane z obniżoną świadomością emocjonalną, zmniejszeniem zdolności regulacji emocji i zwiększonym ryzykiem rozwoju zaburzenia określanego jako aleksytymia5. Oprócz znacznego wpływu na samopoczucie psychiczne, zaburzenia snu u osób z ME/CFS mogą sprzyjać rozwojowi stanów zapalnych i ujawnieniu się ich objawów6. Badania obserwacyjne wskazują, że u tych pacjentów występuje zwiększony ogólnoustrojowy stan zapalny w organizmie, o czym świadczą podwyższone stężenia cytokin prozapalnych, takich jak interleukina 6 (IL-6) i czynnik martwicy nowotworów α (TNF-α – tumor necrosis factor alpha), przy jednoczesnym obniżeniu stężenia cytokin przeciwzapalnych (w tym IL-13) w porównaniu z osobami zdrowymi6. Obserwacja ta wydaje się zgodna z wynikami badań przeprowadzonych wśród pacjentów z innymi przewlekłymi chorobami, u których słaba jakość snu była powiązana z wyższymi stężeniami IL-1β, IL-6 i TNF-α, podczas gdy niska jakość snu wiązała się z większym nasileniem uczucia zmęczenia, a co za tym idzie – jego wpływem na codzienne czynności6.