Amerykańska Akademia Zdrowia Psychiatrycznego Dzieci i Młodzieży (AACAP – American Academy of Child and Adolescent Psychiatry) na podstawie opisanych nielicznych dowodów z badań randomizowanych zdecydowała o umieszczeniu bupropionu w grupie niezarejestrowanych leków stanowiących alternatywę w farmakoterapii ADHD ze współwystępującą depresją zarówno u dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Sugeruje się, że bupropion może być również stosowany w leczeniu ADHD z towarzyszącym używaniem substancji psychoaktywnych9.

Z kolei zgodnie z wytycznymi kanadyjskimi (CADDRA – Canadian ADHD Resource Alliance) w przypadku ADHD współwystępującego z depresją zastosowanie poniższych zasad zwiększa prawdopodobieństwo skutecznego i bezpiecznego postępowania:

  1. W przypadku epizodu depresyjnego łagodnego należy rozważyć jako pierwsze leczenie ADHD.
  2. W przypadku depresji o bardziej nasilonych objawach lub z zagrożeniem samobójstwem priorytetem w postępowaniu farmakologicznym jest leczenie depresji.
  3. W przypadku depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych priorytetem w leczeniu farmakologicznym jest terapia zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.
  4. Jednoczesne leczenie zarówno ADHD, jak i depresji często jest niezbędne, stosowanie politerapii lekami przeciwdepresyjnymi i lekami zalecanymi do leczenia ADHD jest powszechne.

Jedną z typowych kombinacji leczenia ADHD ze współwystępującą depresją zgodnie z omawianymi wytycznymi jest połączenie leków z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI – selective serotonin reuptake inhibitors) z lekami zarejestrowanymi do farmakoterapii ADHD (tj. lekami stymulującymi i/lub atomoksetyną). Sugeruje się jednak zachowanie ostrożności podczas stosowania tych SSRI, które ze względu na inhibicję CYP2D6 (np. fluoksetyna, paroksetyna) mogą zmieniać metabolizm pochodnych amfetaminy i atomoksetyny. Jednocześnie wymienia się monoterapię bupropionem – lekiem wpływającym na aktywność katecholamin, jako potencjalnie skuteczną u pacjentów, u których współwystępuje ADHD i epizod depresyjny7.

Podsumowanie

W terapii depresji współwystępującej z ADHD leczenie bupropionem jest jedną z głównych możliwości farmakologicznych. Zastosowanie leku przeciwdepresyjnego w przypadku współistnienia obu zaburzeń jest szczególnie uzasadnione wówczas, gdy nasilenie objawów depresyjnych i/lub współwystępujące ryzyko samobójcze ograniczają terapię lekami zarejestrowanymi i rekomendowanymi do leczenia ADHD.

ABSTRACT

Bupropion in treatment of depression with comorbid ADHD

This paper discusses the use of bupropion in the treatment of depression with comorbid ADHD. ADHD is a common neurodevelopmental disorder diagnosed in both children and adults. Although ADHD and depression often co-occur, pharmacological treatment guidelines for this comorbidity are not well-defined. Bupropion, a medication primarily used for depression, works by inhibiting the reuptake of dopamine and norepinephrine and has been considered as a treatment option for ADHD, despite not being officially approved for this diagnosis. This article reviews available studies on bupropion’s efficacy in treating ADHD and depression with comorbid ADHD. Studies show that about 30% of adults with ADHD may also experience depression, and those with both conditions have a significantly reduced quality of life. ADHD treatment guidelines include stimulant medications and atomoxetine. The article presents a range of clinical trials that suggest bupropion may reduce ADHD symptoms and improve depressive symptomatology. However, evidence is limited due to the small number of randomized controlled trials and inconsistent results. Additionally, bupropion’s efficacy in the treatment of ADHD and depression remains unclear. In conclusion, while bupropion shows potential efficacy, more research is needed to fully understand its role in treating depression with comorbid ADHD. Currently, bupropion is considered a potential alternative treatment.

Piśmiennictwo

1. Riglin L, Leppert B, Dardani C, et al. ADHD and depression: investigating a causal explanation. Psychol Med 2021;51(11):1890-7

2. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Washington, DC: American Psychiatric Publishing, 2013

3. World Health Organization. International Classification of Diseases 11th Revision. https://icd.who.int/dev11/lm/en#/http%3A%2F%2Fid.who.int%2Ficd%2Fentity%2F821852937

4. Katzman MA, Bilkey TS, Chokka PR, et al. Adult ADHD and comorbid disorders: clinical implications of a dimensional approach. BMC Psychiatry 2017;17(1):1-15

5. Sadeghian Nadooshan MR, Shahrivar Z, Mahmoudi Gharaie J, et al. ADHD in adults with major depressive or bipolar disorder: does it affect clinical features, comorbidity, quality of life, and global functioning? BMC Psychiatry 2022;22(1):707

6. Chen MH, Pan TL, Hsu JW, et al. Attention-deficit hyperactivity disorder comorbidity and antidepressant resistance among patients with major depression: A nationwide longitudinal study. Eur Neuropsychopharmacol 2016;26(11):1760-7

7. Canadian ADHD Resource Alliance. Canadian ADHD Practice Guidelines 4.1 Edition. https://adhdlearn.caddra.ca/wp-content/uploads/2022/08/Canadian-ADHD-Practice-Guidelines-4.1-January-6-2021.pdf

8. https://www.gov.pl/web/zdrowie/standardy-organizacyjne-i-merytoryczne-dla-podmiotow-nowego-modelu-systemu-ochrony-zdrowia-psychicznego-dla-dzieci-i-mlodziezy

9. American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD): Parents’ Medication Guide. https://www.aacap.org/App_Themes/AACAP/docs/resource_centers/resources/med_guides/ADHD_Medication_Guide-web.pdf

10. Wang M, Vijayraghavan S, Goldman-Rakic PS. Selective D2 receptor actions on the functional circuitry of working memory. Science 2004;303(5659):853-6

11. Bush G, Valera EM, Seidman LJ. Functional neuroimaging of attention-deficit/hyperactivity disorder: a review and suggested future directions. Biol Psychiatry 2005;57(11):1273-84

12. Stahl SM, Pradko JF, Haight BR, et al. A Review of the Neuropharmacology of Bupropion, a Dual Norepinephrine and Dopamine Reuptake Inhibitor. Prim Care Companion J Clin Psychiatry 2004;6(4):159-66

13. Verbeeck W, Bekkering GE, Van den Noortgate W, et al. Bupropion for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in adults. Cochrane Database Syst Rev 2017;10(10):CD009504

14. Cortese S, Adamo N, Del Giovane C, et al. Comparative efficacy and tolerability of medications for attention-deficit hyperactivity disorder in children, adolescents, and adults: a systematic review and network meta-analysis. Lancet Psychiatry 2018;5(9):727-38

15. Li Y, Gao J, He S, Zhang Y, Wang Q. An Evaluation on the Efficacy and Safety of Treatments for Attention Deficit Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents: a Comparison of Multiple Treatments. Mol Neurobiol 2017;54(9):6655-69

16. Daviss WB, Bentivoglio P, Racusin R, et al. Bupropion sustained release in adolescents with comorbid attention-deficit/hyperactivity disorder and depression. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2001;40(3):307-14

Do góry