Psychiatria dziecięca
Zaburzenia pod postacią trichotillomanii u dzieci i młodzieży – postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne
mgr Agata Rakfalska-Vallicelli
- Włosy i skóra jako elementy regulujące kontakt ze światem zewnętrznym i wewnętrznym
- Diagnoza klasyczna i operacyjna trichotillomanii
- Postępowanie terapeutyczne u dzieci i młodzieży z tym zaburzeniem
Trichotillomania (TTM) to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się utratą włosów poprzez ich niepohamowane, powtarzające się wyrywanie z własnego ciała. W klasyfikacjach psychiatrycznych TTM jest definiowana bardzo różnie. W DSM-5 została umiejscowiona w spektrum zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCDR – obsessive-compulsive related disorders, 312.39)1. Z kolei wg ICD-11 jest to rodzaj zaburzeń zachowania związany z zaburzeniem nawyków i popędów, wraz z kleptomanią czy patologicznym hazardem2. TTM można ponadto zaliczyć do grupy BFRB (body-focused repetitive behaviors) – powtarzanych, nawykowych czynności, wykonywanych bez racjonalnych przyczyn, cechujących się dużym stopniem zautomatyzowania i dotyczących ciała3.
Celem artykułu jest przekazanie wiedzy umożliwiającej jak najlepsze zrozumienie zaburzenia pod postacią TTM u dzieci i młodzieży oraz zaproponowanie rozwiązań terapeutycznych, które poprawią jakość życia pacjentów i ich rodzin.
Skala problemu
Jak wskazują autorzy artykułu poświęconego wytycznym leczenia TTM w Polsce4, brakuje wystarczających danych epidemiologicznych, aby móc określić częstość występowania tego zaburzenia w populacji dziecięcej. Można pośrednio oszacować, biorąc pod uwagę pacjentów objętych opieką dermatologiczną, że ok. 11% polskich dermatologów ma regularny kontakt z pacjentami z tej grupy, a 68% zetknęło się z nimi w trakcie swojej pracy zawodowej5. Sugeruje się, że szczyt zachorowań występuje między 4 a 17 r.ż., a średni wiek ujawniania się objawów choroby wynosi 11-13 lat6,7. Uznaje się, że wcześniejszy początek objawów zwykle wiąże się z łagodniejszym przebiegiem i lepszym rokowaniem, późniejszy – z większym nasileniem, opornością na leczenie i współchorobowością4,8. Analiza dotychczasowych badań potwierdza większą częstość występowania TTM u dziewczynek, a następnie kobiet4. Znajomość objawów klinicznych tego zaburzenia u dzieci i młodzieży wśród psychiatrów, pediatrów i dermatologów jest kluczowa, aby umożliwić szybkie rozpoznanie i wdrożenie właściwego leczenia.
Włosy i skóra jako element regulujący kontakt ze światem zewnętrznym i wewnętrznym
Włosy dla większości osób są bardzo ważnym elementem wyglądu i wyrazem tożsamości. Z fizjologicznego punktu widzenia pełnią funkcję ochronną. Włosy na głowie chronią mózg przed promieniowaniem słonecznym, przegrzaniem i uszkodzeniami mechanicznymi...
