Leki stymulujące wykorzystuje się w dwóch podstawowych wskazaniach: w leczeniu nadmiernej senności w hipersomniach ośrodkowych, głównie w narkolepsji, oraz w leczeniu deficytów uwagi w zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD – attention deficit hyperactivity disorder). Są one także stosowane pomocniczo w leczeniu objawowym w medycynie paliatywnej. W tabeli 1 przedstawiono jeden z podziałów, którego można dokonać w obrębie omawianej grupy leków.

Głównym mechanizmem działania leków stymulujących jest wpływ na układ dopaminergiczny i noradrenergiczny. Warto przypomnieć, że środki te mogą powodować euforię, co nie musi wynikać wprost z ich nadużywania – do możliwych przyczyn należą interakcje z innymi jednocześnie stosowanymi lekami, które prowadzą do wzrostu ich stężenia w surowicy. Częstymi objawami związanymi z działaniami niepożądanymi leków stymulujących są wzrost ciśnienia krwi oraz przyspieszenie akcji serca, co bezwzględnie należy wziąć pod uwagę u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego^1-3.

Warto przypomnieć, że w praktyce klinicznej obserwuje się nie tylko interakcje farmakokinetyczne i farmakodynamiczne. Coraz częściej dochodzi także do sumowania się działań niepożądanych w konsekwencji nieracjonalnych połączeń leków w polifarmakoterapii. W leczeniu farmakologicznym do najczęstszych zalicza się cztery typy interakcji, które krótko scharakteryzowano w tabeli 2^1-3.

Interakcje

Armodafinil

Armodafinil indukuje enzymy wątrobowe CYP2B6, CYP3A4, hamuje także aktywność CYP2C19. W tabeli 3 wymieniono leki metabolizowane przez CYP2C19, których metabolizm może być hamowany przez armodafinil. Skutkiem interakcji może być wzrost ryzyka wystąpienia działań niepożądanych tych substancji^1,2,4-6.

Modafinil

Metabolizm modafinilu zachodzi w wątrobie – do głównego metabolitu (40-50% dawki) w postaci kwasu modafinilowego, który nie wykazuje działania farmakologicznego, oraz sulfonu modafinilu. Wydalanie następuje głównie przez nerki, do 10% dawki w post...