Kardiologia

Ostra niewydolność serca w przypadkach klinicznych – diagnostyka różnicowa i leczenie

Dr n. med. Agnieszka Olszanecka

I Klinika Kardiologii, Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Adres do korespondencji: Dr Agnieszka Olszanecka I Klinika Kardiologii, Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, UJ CM, ul. Kopernika 17, 31-501 Kraków, tel. 12 424 73 20, faks 12 424 73 20

e-mail: agnieszka.olszanecka@uj.edu.pl

Ostra niewydolność serca jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia i dotyczy sytuacji gwałtownie pojawiających się lub znacznie nasilonych objawów niewydolności serca. Zazwyczaj ostra niewydolność serca wymaga pilnej hospitalizacji, ale szybka diagnostyka różnicowa i leczenie powinny odbywać się od pierwszego kontaktu z chorym, także na etapie przedszpitalnym.

Poniższy artykuł przedstawia omówienie przypadków chorych z ostrą niewydolnością serca ilustrujących kilka odmiennych problemów i strategii diagnostyczno-terapeutycznych, choć z pewnością niewyczerpujących tematu, który jest tak rozległy, jak zróżnicowane są problemy każdego pacjenta z niewydolnością serca.

Przypadek 1

69-letni pacjent bez wcześniejszego wywiadu kardiologicznego zgłosił się na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) z powodu narastającej od kilku dni duszności i znacznego osłabienia. Przed mniej więcej tygodniem leczył się z powodu zapalenia zatok przynosowych. Przy przyjęciu stan pacjenta był średni, prezentował cechy miernie nasilonej duszności spoczynkowej, nie podawał bólu w klatce piersiowej. W badaniu fizykalnym stwierdzono: ciśnienie tętnicze 104/69 mmHg, tachykardię 130/min, częstość oddechów 20/min, obrzęki obu podudzi, przypodstawnie nad polami płucnymi po stronie prawej trzeszczenia, po lewej ściszenie szmeru oddechowego i stłumienie wypuku, szmer skurczowy nad podstawą serca 2/6.

W wykonanym badaniu elektrokardiograficznym stwierdzono częstoskurcz z wąskimi zespołami QRS ok. 130/min, po uciśnięciu zatoki tętnicy szyjnej obserwowano zwolnienie rytmu komór i obraz typowego trzepotania przedsionków (ryc. 1).

W RTG klatki piersiowej stwierdzono obustronnie spłycenie kątów przeponowo-żebrowych, obustronnie płyn w jamach opłucnowych, więcej po stronie lewej, pola płucne bez zmian naciekowych, wnęki poszerzone, szersze naczynia żylne górnych płatów (ryc. 2).

W badaniach dodatkowych:

  • morfologia krwi: leukocytoza (L) – 7,02 tys./µl, erytrocyty (E) – 4,86 mln/µl, hematokryt (HCT) – 46,2 proc., hemoglobina (HGB) – 15,6 g/dl, płytki krwi (PLT) – 186 tys./µl,
  • elektrolity: potas – 4,02 mmol/l, sód – 138 mmol/l,
  • kreatynina – 129 µmol/l, eGFR – 47 ml/min/1,73 m2, mocznik – 8,3 mmol/l,
  • troponina I hs – 24,3 ng/l (norma < 19),
  • CRP – 13 mg/l,
  • NT-pro-BNP – 7364 pg/ml,
  • TSH – 0,826 µIU/l.

Chorego przekazano do dalszego leczenia na oddziale intensywnego nadzoru kardiologicznego (OINK).

W wykonanym przyłóżkowym badaniu echokardiograficznym przy przyjęciu chorego na OINK stwierdzono uogólnioną hipokinezę niepowiększonej lewej komory z frakcją wyrzutową ok. 25 proc., obraz dwupłatkowej zastawki aortalnej ze zrośniętymi płatkami wie...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przypadek 2

79-letnia pacjentka z wieloletnim wywiadem nadciśnienia tętniczego, cukrzycą typu 2, chorobą niedokrwienną serca, po zabiegu angioplastyki tętnicy międzykomorowej przedniej (LAD) w [...]

Przypadek 3

60-letni mężczyzna z wywiadem nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemią, otyły, nieleczący się do tej pory regularnie, został przywieziony do pracowni hemodynamiki przez zespół [...]

Przypadek 4

61-letni mężczyzna został przekazany z SOR na oddział intensywnego nadzoru kardiologicznego z powodu dekompensacji przewlekłej niewydolności serca. Analiza dokumentacji medycznej (wywiad [...]

Przypadek 5

51-letni mężczyzna, palacz tytoniu, dotychczas nieleczony przewlekle, z kilkudniowym wywiadem narastającego osłabienia, męczącego nieproduktywnego kaszlu, ostrego bólu w klatce piersiowej przy [...]

Komentarz

Ostra niewydolność serca wymaga od lekarza umiejętności prawidłowej oceny stanu hemodynamicznego i podjęcia adekwatnego leczenia. Kluczem do podjęcia terapii jest ocena [...]

Postępowanie

Rozpoznanie ostrej niewydolności serca wiąże się z koniecznością wykonania badań diagnostycznych według schematu opisanego powyżej, ale równolegle należy wdrożyć leczenie z [...]

Podsumowanie

W artykule przedstawiono pięć różnych problemów klinicznych pacjentów ze wstępnym rozpoznaniem ostrej niewydolności serca. Przytoczono przykład chorego z arytmią determinującą dekompensację [...]

Do góry