Duszność jest objawem podmiotowym – zgłaszanym przez chorego. W badaniu przedmiotowym możemy zaobserwować zwiększoną pracę oddychania.

Uczucie duszności może mieć podłoże fizjologiczne, patofizjologiczne, psychogenne lub środowiskowe oraz może prowadzić do wtórnych reakcji na odczuwane bodźce, zarówno w zakresie fizjologii, jak i zachowań pacjentów.[1,2] Duszność u osób zdrowych może pojawiać się podczas dużego wysiłku fizycznego, natomiast u chorych występuje już przy niewielkim wysiłku lub w spoczynku.

Wywiad i diagnostyka

Ważne jest zobiektywizowanie zgłaszanej przez chorego duszności. Na podstawie obserwacji pacjenta możemy stwierdzić:

• czy rzeczywiście występuje ortopnoë,
• czy jest obecna sinica,
• czy jest obecne wdechowe ustawienie klatki piersiowej,
• czy zauważalna jest praca dodatkowych mięśni oddechowych,
• czy chory oddycha przez „zasznurowane usta”,
• czy występują trudności w mówieniu (przykładem jest prośba, aby pacjent zaczął liczyć. Jeśli jest w stanie policzyć powyżej 10, to prawdopodobieństwo duszności jest małe).

Po zgłoszeniu przez pacjenta uczucia duszności należy:

• ocenić typ duszności,
• ocenić jej nasilenie,
• ocenić czas trwania,
• ocenić sytuacje, w jakich się pojawiła lub pojawia,
• ocenić rodzaj oraz stopień nieprawidłowości w stężeniu gazów oddechowych,
• dokonać oceny parametrów życiowych pacjenta,
• przeprowadzić badanie przedmiotowe,
• wykonać odpowiednie badania dodatkowe,
• przeprowadzić diagnostykę różnicową.

Ocena typu duszności

Ocenę duszności należy zacząć od określenia typu dyskomfortu oddechowego. Ważne jest zróżnicowanie duszności w zależności od aktywności fizycznej na spoczynkową lub wysiłkową. Podstawowe rodzaje duszności to: