Kardiologia

Niestabilna choroba wieńcowa – leczyć samemu czy wezwać pomoc?

Lek. Marcin Dobrowolski1
Dr hab. med. Rafał Dąbrowski, prof. nadzw. IK2

1Kardiologie/InnereMedizin I, Helios Klinikum, Szlezwik

2II Klinika Choroby Wieńcowej, Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie

Adres do korespondencji: Dr hab. med. Rafał Dąbrowski, II Klinika Choroby Wieńcowej, Instytut Kardiologii, ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa, tel. 22 343 40 50, e-mail: rdabrowski@ikard.pl

Jak bardzo istotnym problemem XXI wieku jest choroba wieńcowa (coronary artery disease – CAD), można zauważyć, analizując dane dotyczące zachorowalności i śmiertelności ludności w poszczególnych populacjach. I tak na przykład dla Polski częstość zachorowania na chorobę wieńcową wynosi średnio 620 przypadków na 100 tys. dla mężczyzn i 220 na 100 tys. dla kobiet. Dane z 2013 roku wskazują na znaczny wzrost (od 0,6 do 1,4 proc.) liczby nagłych zgonów sercowych w wyniku choroby wieńcowej – tym samym CAD stała się najczęstszą przyczyną śmieci w Europie.[1] W 2016 roku ok. 20 proc. wszystkich przypadków śmiertelnych w Niemczech spowodowanych było przez CAD.[2]

Choroba niedokrwienna serca (ischaemic heart disease – IHD) obejmuje wszystkie stany niedokrwienia mięśnia sercowego bez względu na patomechanizm. Zdecydowanie najczęstszą przyczyną IHD jest choroba wieńcowa, czyli niedokrwienie mięśnia sercowego związane z patologiami w obrębie tętnic wieńcowych.[3-4] CAD zależna od miażdżycy jest przyczyną ponad 98 proc. IHD.

Niniejszy artykuł dotyczy postępowania w przypadku niestabilnej choroby wieńcowej w sytuacjach wybranych przez autorów.

Czy na pewno „dławica”? Diagnostyka różnicowa bólu w klatce piersiowej

Podstawowym objawem choroby wieńcowej jest ból wieńcowy (dławicowy), który cechuje:

  • typowa lokalizacja (zamostkowa) i charakter (wrażenie ucisku lub ciężkości) często z promieniowaniem do lewego ramienia (rzadziej do obu ramion lub do prawego ramienia), szyi lub żuchwy,
  • pojawienie się i nasilanie przy wysiłku fizycznym lub w sytuacjach stresowych,
  • ustępowanie po zaprzestaniu wysiłku lub po podaniu azotanów.


Typowy ból wieńcowy spełnia wszystkie kryteria. Gdy spełnione są dwa kryteria, mówimy o nietypowym bólu wieńcowym, natomiast gdy jedno lub żadne – o bólu niewieńcowym.

Objawami dodatkowymi, towarzyszącymi bólowi wieńcowemu mogą być tzw. objawy wegetatywne: poty, nudności, ból w obrębie jamy brzusznej, duszność i omdlenie.

O niestabilnej chorobie wieńcowej należy mówić, gdy występuje:

  • przedłużający się (> 20 min) ból dławicowy w spoczynku,
  • dławica po raz pierwszy (de novo) [klasa II lub III według klasyfikacji Canadian Cardiovascular Society – CCS],
  • nasilenie dotychczas stabilnej dławicy z dolegliwościami bólowymi przynajmniej w klasie III według CCS (dławica crescendo),
  • dławica pozawałowa.

Bóle, które pacjent może precyzyjnie zlokalizować, których nasilenie ulega zmianie przy głębszym oddechu, przy zmianie pozycji ciała i równocześnie występujące w spoczynku nie są w większości przypadków bólami dławicowymi. W praktyce natychmiastow...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czy na pewno „dławica”? Diagnostyka różnicowa bólu w klatce piersiowej

Podstawowym objawem choroby wieńcowej jest ból wieńcowy (dławicowy), który cechuje:

Postępowanie przy podejrzeniu UA

Pierwsza pomoc obejmuje przede wszystkim ułożenie pacjenta w pozycji półsiedzącej i zawiadomienie pogotowia ratunkowego. W oczekiwaniu na zespół ratunkowy należy kontrolować [...]

Podsumowanie – uwagi praktyczne

Niestabilna choroba wieńcowa jest złożonym zespołem diagnostycznym i klinicznym. Niewątpliwie trzeba podkreślić znaczenie prawidłowo zabranego wywiadu – pozwala on w 90 [...]

Do góry