Prof. nadzw. dr hab. med. Tomasz Hryniewiecki

Szanowni Państwo, w czwartym numerze czasopisma „Stany Nagłe po Dyplomie” przedstawiamy kolejne problemy wymagające pilnego leczenia z zakresu różnych specjalizacji lekarskich, głównie internistycznych. Niektóre często występujące, inne rzadko, które są tym większym wyzwaniem diagnostycznym i terapeutycznym.

W okresie wakacyjnym zaczynamy od typowo letnich przypadków użądleń przez osy i pszczoły, ale też omówimy pogryzienie przez inne owady. Od komarów, mrówek po szczególnie dokuczliwe meszki, które nie są niebezpieczne, ale bardzo uciążliwe. Każdy lekarz powinien umieć szybko zróżnicować reakcję toksyczną i alergiczną na użądlenie oraz natychmiast rozpocząć odpowiednie leczenie. Musimy pamiętać, że masowe żądlenie może doprowadzić do ostrej niewydolności nerek i innych powikłań narządowych.

Wydaje się, że żaden numer „Stanów Nagłych po Dyplomie” nie może obyć się bez kardiologii. Tym razem opisujemy przypadek chorego z zawałem, dla utrudnienia w podeszłym wieku, ze schyłkową niewydolnością serca i licznymi obciążeniami współistniejącymi. Warto przypomnieć sobie diagnostykę i postępowanie tak często występującej choroby. Objawy ostrego zespołu wieńcowego/zawału wydają się oczywiste i znane wszystkim lekarzom. Nie zawsze jednak obraz jest typowy. Przypominamy różnicowanie dolegliwości bólowych w klatce piersiowej i zasady postępowania z chorymi z ostrymi zespołami wieńcowymi na różnych etapach.

Część zawierającą opisy przypadków tym razem zaczynamy od chorych z dusznością. Duszność jest częstym subiektywnym objawem wymagającym prawidłowego różnicowania zarówno w postępowaniu przed-, jak i wewnątrzszpitalnym. Jeśli pacjent jest w złym stanie klinicznym, wstępną diagnozę należy postawić szybko, po to by rozpocząć odpowiednie leczenie. Nagła duszność ma najczęściej podłoże płucne lub sercowe. Może występować u chorych z niewydolnością serca, astmą, POChP lub z chorobami śródmiąższowymi płuc, ale też u zdrowych osób. Przypomnijmy sobie wiadomości, które są podstawą różnicowania.

Kontynuując opisy przypadków, przechodzimy do stanu zagrożenia życia związanego z krwawieniem z żylaków przełyku. Większość chorych z krwotokiem żylakowym stanowią pacjenci z marskością wątroby i nadciśnieniem wrotnym. Takie krwawienie wymaga szybkiej reakcji i rozpoczęcia odpowiedniego postępowania na szpitalnym oddziale ratunkowym i oddziale intensywnej terapii, które zostało szczegółowo opisane.

Na zakończenie problem z innej specjalności – błyski w oku. Są to wrażenia wzrokowe jednooczne, które powstają w wyniku pobudzenia siatkówki, nerwu wzrokowego, lub obuoczne z ośrodkowego układu nerwowego bez udziału zewnętrznych bodźców świetlnych. Mechanizm jest zróżnicowany i problem ten zawsze wymaga starannego badania dna oka przez okulistę. Badanie musi przede wszystkim wykluczyć obecność powikłań tylnego odłączenia ciała szklistego, czyli przedarć i odwarstwienia siatkówki, które wymagają pilnej interwencji.

Zapraszam do wnikliwej lektury oraz podzielenia się opisami stanów nagłych z własnej praktyki, będziemy je opatrywali komentarzami ekspertów.