Stan powiększenia pojedynczych węzłów chłonnych lub ich grup określamy terminem limfadenopatii. Może mieć ona charakter zlokalizowany, w przypadku zajęcia trzech lub mniejszej liczby regionów węzłowych lub uogólniony – gdy zmiany dotyczą czterech lub więcej obszarów. Limfadenopatia może być stwierdzona przypadkowo lub być powodem zgłoszenia się pacjenta do lekarza. Zadaniem lekarza jest w takiej sytuacji określenie, czy powiększenie węzłów chłonnych jest stanem prawidłowym, czy też wymaga dalszej diagnostyki, mniej lub bardziej szczegółowej, w tym rozważenia biopsji węzła chłonnego.

Węzły chłonne wraz ze śledzioną i grudkami chłonnymi tworzą obwodową część układu limfatycznego, a ich rolą jest filtrowanie chłonki i zatrzymywanie zmienionych nowotworowo komórek oraz czynników infekcyjnych. Węzły chłonne są miejscem aktywacji i transformacji komórek immunokompetentnych w odpowiedzi na antygen, a procesy zachodzące w węźle skutkują zwiększeniem przepływu krwi i jego nawet 10-krotnym powiększeniem.[1-3]

Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych

Mechanizmy patofizjologiczne leżące u podstaw limfadenopatii wynikają bezpośrednio z funkcji pełnionych przez węzły chłonne. Można podzielić je na przyczyny „odwracalne”:

• zwiększenie liczby limfocytów i makrofagów w odpowiedzi na obecność antygenu,
• bezpośredni naciek zapalny węzła chłonnego,
• odczytowe powiększenie węzłów towarzyszące kolagenozom, chorobom autoimmunologicznym, przyjmowanym lekom.

Do przyczyn „nieodwracalnych” należą:

• proliferacja in situ nowotworowych limfocytów – chłoniaki,
• nacieczenie węzłów przez komórki nowotworowe – przerzuty,
• nacieczenie węzłów przez zmienione i wypełnione złogami metabolitów makrofagi – choroby spichrzeniowe.[1,3,4]