Pulmonologia

Wybór terapii astmy oskrzelowej osób z otyłością. Montelukast, wziewny glikokortykosteroid czy leczenie komplementarne

prof. dr hab. n. med. Bernard Panaszek

Gabinet Internistyczno-Alergologiczny Bernard Panaszek, Wrocław

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Bernard Panaszek

Gabinet Internistyczno-Alergologiczny

ul. Generała Ignacego Prądzyńskiego 14/1A

50-434 Wrocław

e-mail: bernard.panaszek@gmail.com

  • Wpływ nadwagi i otyłości na przebieg astmy oskrzelowej
  • Problemy związane z farmakoterapią tej choroby u pacjentów otyłych
  • Leki antyleukotrienowe w astmie oskrzelowej osób z otyłością

Znaczenie otyłości w etiopatogenezie astmy oskrzelowej

Zakrojone na szeroką skalę badania nad wpływem otyłości na przebieg astmy oskrzelowej wykazują wysoce patogenne oddziaływanie zwiększonej masy ciała na występowanie i rozwój tej choroby, szczególnie u kobiet1. Podkreśla się także negatywny wpływ otyłości matki na skłonność płodu i narodzonego dziecka do pojawienia się objawów astmatycznych, które cechują się w późniejszym wieku większym nasileniem i trudnościami terapeutycznymi2. Wyniki niektórych prac potwierdzają, że otyli pacjenci z astmą oskrzelową reprezentują inny fenotyp choroby – cięższy i słabiej kontrolowany3. Otyłe dzieci i młodzież, podobnie jak dorosłych, charakteryzuje skłonność do częstych zaostrzeń astmy oskrzelowej i występowania przypadków astmy ciężkiej, opornej na leczenie. Raporty Global Initiative for Asthma (GINA)4 konsekwentnie wymieniają otyłość w kategorii bardzo istotnych schorzeń współistniejących, negatywnie ingerujących w przebieg choroby, na równi z nieżytem nosa i zatok oraz chorobą refluksową przełyku.

Patogeneza astmy oskrzelowej ma charakter wielogenowy i wieloczynnikowy, a efektem wzajemnego oddziaływania materiału genetycznego tworzącego genom oraz czynników środowiskowych jest fenotyp choroby5. Odkryte dalsze powiązania tych zjawisk, wynikające z badań klinicznych i molekularnych, pozwoliły na bardziej spójne podejście porządkujące te skomplikowane relacje – zdefiniowanie endotypów (feno-endotypów) oraz uznanie ich za punkt wyjścia do różnicowania schorzenia. W aspekcie podziału endotypowego astmy chorobę uznaje się za zespół astmatyczny zawierający fenotypy, których zbitka (klaster) może wchodzić w skład endotypu (tab. 1)6. Takie ujęcie problemu zmienia planowanie terapii astmy, powoduje odejście od postępowania schematycznego dostosowanego do obowiązującego paradygmatu choroby (astma alergiczna, niealergiczna, dominacja limfocytów Th2), w którym nie bierze się pod uwagę złożonych powiązań między genotypem a endotypem schorzenia, co hamuje postęp leczenia, zwłaszcza ciężkich i trudnych postaci klinicznych. Astma oskrzelowa osób otyłych jest przykładem takiego feno-endotypu, wyodrębnionego na podstawie 7 cech charakterystycznych, do których należą:

  • objawy kliniczne
  • biomarkery
  • fizjologia płuc
  • genetyka
  • histopatologia
  • epidemiologia
  • skuteczność określonego sposobu leczenia5.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Znaczenie otyłości w etiopatogenezie astmy oskrzelowej

Zakrojone na szeroką skalę badania nad wpływem otyłości na przebieg astmy oskrzelowej wykazują wysoce patogenne oddziaływanie zwiększonej masy ciała na występowanie [...]

Problemy terapeutyczne w astmie oskrzelowej osób otyłych

Astmę oskrzelową osób otyłych cechuje trudniejsze osiąganie kontroli choroby ze względu na inny typ zapalenia oskrzeli, częstsze występowanie zespołu bezdechu śródsennego, [...]

Leki antyleukotrienowe w astmie oskrzelowej osób z otyłością

Leukotrieny należą do lipidowych mediatorów powstających na skutek enzymatycznych przemian kwasu arachidonowego, mających udokumentowane znaczenie w patofizjologii i podejściu klinicznym do [...]

Montelukast vs. wziewne glikokortykosteroidy

WGKS pozostają lekami pierwszego wyboru w każdym feno-endotypie astmy oskrzelowej bez wyjątku, a więc również w astmie u chorych z otyłością5. [...]

Terapia komplementarna montelukast/wGKS/LABA

Wśród problemów związanych z działaniem leków przeciwleukotrienowych w astmie można wyróżnić kilka zagadnień, które powinno się wziąć pod uwagę, planując zastosowanie [...]

Bezpieczeństwo stosowania montelukastu

Tolerancja i bezpieczeństwo montelukastu wydają się dobre, ponieważ poziom placebo przekraczały takie objawy, jak bóle głowy u dorosłych i dzieci w [...]

Niefarmakologiczne postępowanie w astmie oskrzelowej osób otyłych

Personalizacja terapii astmy oskrzelowej pacjentów otyłych obejmuje zmniejszenie masy ciała, co poprawia wyniki punktów końcowych, określających kontrolę choroby i poprawę jakości [...]

Podsumowanie

Otyli pacjenci z astmą oskrzelową reprezentują inny fenotyp choroby, charakteryzujący się cięższym przebiegiem klinicznym i trudniejszy do kontroli3. Otyłe dzieci i [...]

Do góry