„Dum spiro, spero” – dopóki oddycham, mam nadzieję. Cytat nieznanego autora trafnie oddaje rolę oddychania w naszym życiu. Jest to czynność tak oczywista, że na co dzień nie mamy świadomości złożoności tego procesu. U zdrowych ludzi duszność jest związana z wysiłkiem fizycznym i stanowi sygnał, że zbliżamy się do granicy wydolności fizycznej naszego organizmu. Duszność jako objaw schorzenia może mieć charakter napadowy i przewlekły. Szczególnie w ostatnich miesiącach panująca pandemia COVID-19 uświadamia nam, że nawet w pełni zdrowy człowiek może w ciągu kilku dni przejść od pełnego zdrowia do stanu, gdy każdy oddech będzie ogromnym wysiłkiem. Wbrew pozorom definicja duszności nie jest łatwa. Stosunkowo prosto opisuje to słownik języka polskiego PWN:

1. „stan, w którym utrudnione jest oddychanie; też: cecha tego, co wywołuje taki stan”.
2. „stan chorobowy wyrażający się uczuciem braku tchu, spowodowany niedoborem tlenu i nadmiarem dwutlenku węgla we krwi”¹.

American Thoracic Society (ATS) definiuje duszność jako „subiektywne doświadczenie dyskomfortu w oddychaniu, które składa się z jakościowo odrębnych objawów o różnej intensywności”, i zaleca, aby oceniać duszność poprzez ocenę intensywności poszczególnych objawów, stopnia cierpienia i jego obciążenia lub wpływu na czynności dnia codziennego. Odczucia definiujące duszność to: wysiłek, ucisk w klatce piersiowej i głód powietrza (uczucie braku wystarczającej ilości tlenu)². Stosunkowo prosta definicja: „Duszność to subiektywne odczucie braku powietrza, które powoduje uświadomienie sobie konieczności wzmożenia czynności oddechowej” jest bardzo praktyczna, gdyż określa subiektywny aspekt odczuwania duszności, podkreślając konieczność obiektywizacji duszności w badaniu fizykalnym i laboratoryjnym³. Brytyjski wirusolog, Charles Herbert Stuart-Harris, zajmujący się między innymi poliomyelitis, podał definicję duszności, która przybliża nam ogrom cierpienia, jakiego doznaje pacjent: „Duszność jest dla pacjenta objawem, który ze stanu bezwiednego oddychania, który nam, zdrowym towarzyszy przez większość naszego życia, przenosi go w świat, w którym noce wywołują trwogę”.

Napad duszności jest uczuciem dotyczącym każdego człowieka w stanie pełnego zdrowia, związanym z intensywnym wysiłkiem fizycznym. Duszność spoczynkowa lub przewlekła jest związana z różnymi chorobami.