Ginekologia

Internistyczne stany nagłe u ciężarnej – część 2

 dr hab. n. med. Mariusz Jasik 

II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

  • Obraz kliniczny stanów i chorób takich jak astma oskrzelowa, przełom tarczycowy, hipoglikemia i hiperglikemia, choroby zapalne, niepowściągliwe wymioty ciężarnych oraz choroby układu pokarmowego u kobiet w ciąży
  • Diagnostyka i różnicowanie
  • Postępowanie terapeutyczne w wybranych stanach nagłych u ciężarnych

Napad astmy oskrzelowej

Przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych powoduje nadreaktywność oskrzeli i skurcz ich mięśni gładkich, wzrost sekrecji śluzu i obrzęk błony śluzowej oskrzelików.

Objawy

Do objawów astmy oskrzelowej należą:

  • napadowy kaszel i duszność ze świstem wydechowym pojawiające się najczęściej w nocy i nad ranem
  • uczucie ściskania w klatce piersiowej
  • osłuchowo: świsty, furczenia, rzężenia.

Diagnostyka

Badania diagnostyczne w przypadku podejrzenia astmy oskrzelowej:

  • gazometria
  • pulsoksymetria
  • spirometria – natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa (FEV1 – forced expiratory volume in one second)
  • RTG klatki piersiowej
  • badanie plwociny
  • badania w kierunku alergii.

Leczenie

Do leków zalecanych w astmie oskrzelowej podczas ciąży należą: salbutamol, fenoterol, salmeterol, (krótko/długo działające β2-adrenomimetyki), beklometazon, budezonid (glikokortykosteroidy), teofilina (pochodne metyoksantyny).

Wśród leków dopuszczonych w czasie ciąży są: formoterol (długo działający β2-adrenomimetyk), prednizon, prednizolon (glikokortykosteroidy), kromony (kromoglikan sodowy), antagoniści receptorów leukotrienowych (montelukast).

Postępowanie

Postępowanie podczas napadu choroby:

  • zabezpieczenie dostępu żyły, pozycja siedząca, podaż płynów doustnie i dożylnie
  • tlen 2-4 l/min (cel: SaO2 >95%)
  • szybko działające β2-adrenomimetyki wziewne w nebulizatorze
  • glikokortykosteroidy parenteralnie.

Antybiotyki (makrolidowe) podawane są tylko w przypadku bakteryjnego zakażenia układu oddechowego.

Astma oskrzelowa nie stanowi wskazania do wykonania cięcia cesarskiego1.

Przełom tarczycowy (hipermetaboliczny)

Przełom tarczycowy stanowi stan nagłego załamania homeostazy zagrażający życiu (śmiertelność do 50%). Rozwija się z powodu nierozpoznanej niedoczynności tarczycy lub jej niedostatecznej terapii. Może wywoływać zaburzenia świadomości, niewydolność wielonarządową, wstrząs, wysoką ciepłotę ciała.

Przełom tarczycowy w czasie ciąży występuje rzadko. Sprzyjają mu: ciężka postać stanu przedrzucawkowego, niedokrwistość, infekcje, okres porodu i połogu, nieleczona nadczynność tarczycy, uraz, operacja, poród, kwasica ketonowa, zawał serca.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Hipoglikemia

Hipoglikemia (stężenie glukozy <70 mg/dl [<3,9 mmol/l]) i klinicznie istotna hipoglikemia (stężenie glukozy <54 mg/dl [3,0 mmol/l]) podczas ciąży stanowią zagrożenie [...]

Hiperglikemia

U ciężarnych ze źle kontrolowaną metabolicznie cukrzycą częściej stwierdza się samoistne poronienia (I trymestr) i występowanie wad rozwojowych u płodu (ośrodkowego [...]

Antybiotykoterapia chorób infekcyjnych

Antybiotyki w czasie ciąży stosowane są najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnych układu oddechowego i moczowo-płciowego, a także zakażeń w obrębie jamy [...]

Typowe i atypowe bakteryjne zapalenia płuc

Częstość występowania typowych i atypowych bakteryjnych zapaleń płuc w czasie ciąży jest taka sama jak poza ciążą i wynosi <5%. Ryzyko [...]

Bezobjawowy bakteriomocz u ciężarnych

Bakteriomocz bez klinicznych objawów zakażenia występuje u 40% kobiet w ciąży. Zaleca się wykonanie posiewu moczu u ciężarnej w 16 tygodniu [...]

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek stanowi najczęstszą (3-4%) pozapołożniczą przyczynę hospitalizacji ciężarnych. U 40% kobiet w ciąży ostre zapalenie miedniczek nerkowych poprzedzone [...]

Niepowściągliwe wymioty ciężarnych

Niepowściągliwe wymioty ciężarnych (HEG – hyperemesis gravidarum) rozpoczynają się przed 16 tygodniem ciąży, występują w 0,5-2,0% ciąż, stanowią najcięższą postać przedłużających [...]

Choroba wrzodowa

Czynniki ryzyka choroby wrzodowej to: palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, stres, niski status społeczno-ekonomiczny, obciążony wywiad rodzinny, zakażenie Helicobacter pylori, leki (kwas [...]

Choroba refluksowa przełyku

Choroba refluksowa przełyku (GERD – gastroesophageal reflux disease) w czasie ciąży występuje w 40-80% przypadków. Najbardziej nasilona jest w III trymestrze [...]

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego

Zwiększenie sekrecji cholesterolu, kwasów żółciowych, fosfolipidów prowadzi do syntezy wysyconej żółci, czego skutkami są kamica żółciowa (90%), zastój żółci lub zakażenie [...]

Ostre zapalenie trzustki

Częstość występowania zapalenia trzustki wynosi 1/1000-12 000 ciąż. Dochodzi do niego częściej u wieloródek, w II  i III trymestrze ciąży oraz w [...]

Podsumowanie

Stany nagłe internistyczne u kobiet występują dość często w czasie ciąży i wymagają szczególnej uwagi podczas leczenia. Terapia może niekorzystnie wpływać [...]
Do góry