Diabetologia

Stany nagłe w cukrzycy w przebiegu hiperglikemii – kiedy rozpoznać ostry stan hiperglikemiczno-hipermolalny?

 dr hab. n. med. Mariusz Jasik 

II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

  • Obraz kliniczny stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego
  • Diagnostyka laboratoryjna i różnicowanie
  • Postępowanie terapeutyczne


Stany nagłe w cukrzycy w przebiegu hiperglikemii stanowią bardzo poważny problem kliniczny, stwarzają bowiem bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjentów. Wśród ostrych stanów hiperglikemicznych można wyróżnić: stan hiperglikemiczno-hipermolalny, kwasicę ketonową i kwasicę mleczanową. Stan hiperglikemiczno-hiperosmolalny stwierdza się przeważnie u chorych na cukrzycę typu 2 w podeszłym wieku. Może on być jej pierwszym objawem. Występuje 5-krotnie rzadziej niż kwasica ketonowa, charakteryzuje się jednak znaczną śmiertelnością. Podobnie jak inne ostre powikłania cukrzycy stan hiperglikemiczno-hipermolalny wymaga szybkiego ustalenia rozpoznania oraz energicznego leczenia przyczynowego i objawowego1-4.

Opis przypadku

Sześćdziesięciopięcioletnią otyłą kobietę chorującą na cukrzycę typu 2 od kilkunastu lat znaleziono w domu leżącą w łóżku z zaburzeniami świadomości i objawami znacznego odwodnienia. Chora od wielu lat stosowała glimepiryd w dawce 4 mg/24 h i metforminę w dawce 3 g/24 h, dotychczas nie wyrażała zgody na zastosowanie insulinoterapii, nie zaakceptowała także proponowanej terapii lekami inkretynowymi i/lub flozynami ze względów ekonomicznych. Od kilku lat nie dokonywała regularnej samokontroli glikemii, wartość HbA1c sprzed 6 miesięcy wynosiła 11% (średnie stężenie glukozy w osoczu 269 mg/dl [14,9 mmol/l]).

Z powodu niewydolności serca stosowała przewlekle furosemid w dawce 40 mg dwa razy dziennie oraz preparat potasu, a z uwagi na nadciśnienie tętnicze – enalapryl w dawce 5 mg dwa razy dziennie (średnie wartości ciśnienia tętniczego wynosiły: 120...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jakie stany nagłe w cukrzycy mogą wystąpić w przebiegu hiperglikemii?

Stany nagłe w cukrzycy – z uwzględnieniem charakterystyki, występowania i śmiertelności – mogące wystąpić w przebiegu hiperglikemii przedstawiono w tabeli 11-4. [...]

Co należy rozumieć pod pojęciem stan hiperglikemiczno-hiperosmolalny?

Stan hiperglikemiczno-hiperosmolalny (nieketonowa hiperglikemia hiperosmolalna, śpiączka hiperosmolalna) to ostry zespół zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, w mniejszym stopniu węglowodanowej i białkowej. Zazwyczaj występuje [...]

Jaka jest patofizjologia stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego?

Do czynników patofizjologicznych stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego należą:

Jakie są przyczyny rozwoju stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego?

Wśród przyczyny rozwoju zespołu hiperglikemiczno-hipermolalnego są:

Jakie są objawy kliniczne stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego?

Na obraz kliniczny stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego w badaniu podmiotowym składają się:

Jakie są kryteria rozpoznania stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego?

Kryteria diagnostyczne rozpoznania stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego na podstawie oceny badań laboratoryjnych przedstawiono w tabeli 21-5.

Z jakimi schorzeniami należy różnicować stan hiperglikemiczno-hipermolalny?

W różnicowaniu stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego należy uwzględnić:

Jak należy leczyć stan hiperglikemiczno-hipermolalny?

Leczenie przyczynowe stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego:

Jakie jest rokowanie w przypadku stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego?

Stan hiperglikemiczno-hipermolalny występuje rzadziej niż kwasica ketonowa, ale wiąże się z dużym ryzykiem zgonu1-8.

Jakie są powikłania leczenia stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego?

Intensywne leczenie może być przyczyną przewodnienia, dlatego płyny należy podawać, kontrolując ośrodkowe ciśnienie żylne. Innym powikłaniem stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego bywa żylna choroba [...]

Podsumowanie

Stan hiperglikemiczno-hipermolalny najczęściej może wystąpić w starszym wieku u chorych na cukrzycę typu 2 z częściowym niedoborem insuliny, której ilość jest [...]

Do góry